Hiçbir şeyi arzulamamıştı, Karamanlı, yüksek hızlı treni arzuladığı kadar. 2018’den beri heyecan dorukta. Açılıyor, açılacak, açılamadı, yine açılmadı derken sonunda turkuaz mavisi elbisesiyle, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın makinistliğinde yüksek hızlı tren, Karaman Tren Garına ulaştı. Yüksek hızlı trenin ulaşım kolaylığı dışında Karaman’a sağlayacağı katkılar, özellikle ticari, turizm vb. alanlardaki kazanımlar şimdilik bir giz. Ancak şu bir kez daha görüldü ki, Karaman’ın yakın tarihinde tren, önüne geçilemez bir kader.
Son 150 yıllık geçmişte Karaman yukarı yönlü beş kırılma yaşar ki, bunlardan üçü trenle ilgili. 1474’te Osmanlı topraklarına katılan Karaman, özellikle Karapınar’ın kuruluşu ile derin ıssızlığın içine düşer. Bu sahipsizlik, 1867’ye kadar, tam dört yüz yıl sürer. Öyle ki Karamanoğulları döneminde elli bine kadar çıkan nüfus, 1800’lerin başında sadece üç bindir. 1867 yılında, Osmanlı, ülke genelinde yeni idari yapılanmaya giderken Larende olan şehrin adı, Karaman olarak değiştirir.
Bu arada Karapınar’ın Yavuz Sultan Selim tarafından kuruluşu, Karaman’ın gelişimini yavaşlatsa da durduramaz. Çünkü İstanbul’dan Hicaz’a giden demiryolu güzergahının önemli kavşak noktalarından biri de Karaman’dır. Rahmetli Talat Duru Amca’nın aktardığına göre Karaman Tren Garının bulunduğu arazi, anne tarafından dedesi Çeşmeci Ahmet Ağa’nındır. Ahmet Ağa, demiryolunun Medine’ye gittiğini öğrenince çok sevinir. Ve yüksek hızlı tren için sökülmeden önce istasyon önünde döşeli ray demirleri üzerinde üç tarih bulunmakta idi. 1903, 1904 ve 1905.
Karaman’dan Hicaz demiryolunun geçişinin önemli tanıklarından biri Gertrude Bell’dir. 1905 ve 1907 yıllarında Karaman’a gelen Gertrude Bell, günlüklerinde demir yolu taşımacılığının Karaman’ı canlandırdığını, Karaman ovası tahılının artık rahatça limana, Mersin’e indirildiğini ve para ettiğini söyler.
Cumhuriyet döneminde demiryolu taşımacılığı, Karaman’da şehir hayatının merkezindedir. Askere, okumaya gidenlerin, ticaret yapanların tek ve zorunlu seçeneği trendir. Öyle ki, aldığı hayvanlarla günler süren doğu ve güneydoğu kara tren yolculuklarını anlata anlata bitiremeyenler halen sağdır.
Demiryolu taşımacılığı o kadar vazgeçilmezdir ki, şehrin cazibe merkezi oluverir bir anda, İstasyon. Hatta 40’lardan 70’lere kadar Karaman halkının bayram yaparcasına hafta sonu piknik yoluyla eğlenmeye gittiği tek yer, yine İstasyon’dur. Hakeza futbol maçları da milli gün kutlamaları da şimdiki Endüstri Meslek Lisesi ile eski Kız Meslek Lisesinin olduğu arazide yapılırdı.
1950’lerin sonu ile beraber Karaman’da yolcu taşımacılığında otobüsler, trene çok önemli bir rakiptir. Artık şehrin yeni bir cazibe merkezi daha vardır. Şamkapı’da -şimdiki Özel İdare İş Merkezi- açılan Otobüs Garajı, artık Karaman’ın ikinci önemli çekim merkezidir. Ve yavaş yavaş da otobüs taşımacılığı, treni, özellikle kara treni alt edecek öneme gelir. 1980’lere gelindiğinde tren, sadece katar katar yük taşıyan aracı karşılayan bir kavramdır, Karamanlı için.
Ama 1989 yılında çok önemli bir değişiklik olur Karaman’da. O zamanlar otobüs konforunda yolcu taşıyan mavi tren ve ekspres tren taşımacılığı özellikle Ankara İstanbul arasında yaygınlaşmıştır. Tren, Karaman’ın kaderinde var, dedik ya. İşte o otobüs konforunda yolculuk keyfi veren bir tren de Karaman İstanbul arasına konur. İç Anadolu Mavi Treni!.. Kara trenin aksine İç Anadolu Mavi Treni’nde yataklı kuşetler de vardır. Vagonlardaki koltuklar da oturma odası rahatlığındadır.
Sadece Ankara, Erzurum, Antep, Konya ve Adana’dan İstanbul’a seferler var iken bir de Karaman’a özel bir tren sefere konulmasını hangi nedenler açıklayabilir?
İstanbul ve Karaman arasında İç Anadolu Mavi Tren ile karşılıklı iki sefer vardır. Karaman’dan İstanbul’a her gün akşam 7.30’da hareket eden mavi tren, ertesi sabah 10 gibi Haydar Paşa’da olur. Her gün akşam 11.00’da Haydar Paşa’dan çıkan İç Anadolu Mavi Treni, ertesi gün saat 14.00’da Karaman’da olurdu. İstanbul, Ankara ve Konya arasındaki yüksek hızlı tren çalışmalarından dolayı mavi tren ve eskpress tren seferleri tüm Türkiye’de iptal edildi.
Ve yüksek hızlı tren!.. 2013 yılından beri sadece İstanbul-Ankara, Konya-Ankara arasında YHT var iken şimdi bu güzergaha üçüncü bir şehir, Karaman, eklendi. O kadar şehir, İzmir, Denizli, Sivas, Erzurum, Adana, Antep vs. dururken Karaman’ın YHT programına daha erken alınmasını daha önce bitirilmesini hangi gerekçeler, hangi nedenler açıklayabilir.
Karaman 1474’te başlayan makus talihini bir kez daha yendi. Ve hiçbir şeyi arzulamamıştı, duygularını, tepkilerini hep içinden gösterebilen toprağı çorak insanı çorak İç Anadolu’nun sessiz, sakin halkı Karamanlılar, yüksek hızlı treni arzuladığı kadar.
