GEÇMİŞTEN GELECEĞE ŞEHRİN YÖNETİMİNE PROJEKSİYON Yusuf YILDIRIM Seçimlere çok az bir süre kaldı. Karaman yeni başkanını seçecek. Ancak bu yazı, bir seçim yazısı değildir. Bir aday için hiç değildir. Bu yazı şehir yazısıdır, Karaman yazısıdır. Biz de geçmişten geleceğe Karaman Belediyeciliği’ni mercek altına aldık. Karaman Belediye teşkilatı, 1877 yılında kurulmuştur. Kurulma sebebi ise 1877 Vilayet Belediye Kanunu’dur. İlk Belediye Meclisi’ni oluşturan görevliler ise reis, dört aza, tabib ve katib şeklinde idi. Azalardan ikisi ve tabib gayr-i müslimdi. 1880 yılındaki belediye görevlileri şunlar idi: Ali Efendi, belediye reisi, Hacı Osman Efendi aza, Haci Yakof Efendi aza, Karabet Efendi aza. Osmanlı döneminde uzun yıllar belediye başkanlığı yapmış başkanlardan biri de Ahmet Hilmi Birant adı ile meşhur Çerkez Ahmet Efendidir. Çerkez Ahmet Efendi zamanında yapılmış en önemli icraat I. İstasyon Caddesidir. Çerkes Ahmet Efendi hakkında Ahmet Talat Duru makale yazmıştır. 80 öncesi hatırlanan başkanlardan bir kaçı; İbrahim Baran, Topal Doktur ya da Mehmet Armutlu, Kemal Kaynaş ve Özcan Gençtir. İbrahim Baran 1950lilerin başında görev yapmıştır. Muammer Baran’ın amcasıdır. Topal Doktur ya da Mehmet Armutlu, 1957-1959 yılları arasında görev yapmıştır. Karaman’a elmacılığı getirmiştir. Kemal Kaynaş! Uzun dönem belediye başkanlığı yaparak şehircilik anlamında ilk ismi anılabilecek başkanlardan biridir. Kaynaşla ilgili akla iki şey gelmektedir. Şehir içinde açılan yeni yollar ve ölümü! Kemal Kaynaş aslen Tatardır. Şehir büyüdüğü için yeni yollar açılması gerekmektedir. Açacağı yollar ile Tatarların oturduğu Kır Mahalle’yi çarşıya bağlamayı planlar. Açılacak yolların Tatarlara ait arazi ve binalara zarar vermesini istemez. Bunun üzerine postaneden aşağı dikey doğrultuda,,Orman Müdürlüğü-Öğretmenevi yönlü yatay doğrultuda iki ana yol açar. Açılan bu yollar, Tatarlar’ın arazilerine zarar vermez. Ama Eski Hal (Alparslan Türkeş Parkı) civarına yerleşmiş olan Şambayadilerin arazi ve binalarının kat kat değerlenmesine sebep olur. Kemal Kaynaş’ın hazin ölümü! Yörüklerden Ali Esnek, Adalet Partisi Karaman ilçe başkanıdır. Kemal Kaynaş ile samimi dostturlar. Birgün Ali Esnek’e banka kredisi ihtiyaç olur. Kemal Kaynaş’tan kefil olmasını ister. Başkan Kemal Kaynaş, Ali Esnek’e kefil olmak istemez ancak hayır da diyemez. Halk Bankası müdürünün yanına giderler. Halk Bankası, şimdiki yerinin karşısındadır. Başkan mevzu anlatılırken, müdüre; “Krediyi verme!” anlamında kaş göz işareti yapar. Başkanın kaş göz işaretlerini fark eden Ali Esnek, belinden çıkardığı tabanca ile başkanı oracıkta vurur. Tarih 2 Ekim 1969’dur. 1971 yılında Ali Esnek 46 yıl hapis cezasına çarptırılır. Son bilgilerimize göre bir afla hapisten çıkar. İstanbul’da öldüğü bilinmektedir. Özcan Genç: İmarcı Başkan Yetmişlerin büyük bölümünde Özcan Genç vardı. Planlı şehirleşmenin önünü açtı. İmar faaliyetlerini başlattı. Şimdiki başkan Kamil Uğurlu da genç bir mimar olarak haftada bir iki gün belediye için Karaman’a geliyordu. Özcan Genç, 27 Temmuz 1977’de merkezi hükümetteki değişiklikleri protesto ederek başkanlıktan istifa etmiştir. Seksenli yıllar, birçok belediye başkanına sahiplik yaptı. Unutulmayan başkanlardan biri, Hasan Özkaymaktır. En önemli icraatı, Kale ve civarını yeşil alana çevirmek oldu. 1986 yılında başlayan istimlak işlemleri, sonraki dönem başkanı tarafından tamamlandı. Kendisi görevde iken vefat etmiştir. Akıllarda kalan diğer bir icraat ise Otogar’ın şehir dışına yani şimdiki yerine taşınmasıdır. Karaman Garajı eskiden Özel İdare İşhanı’nın bulunduğu alanda idi. Doksanlı yıllar ise Yaşar Evcen’li yıllar olarak bilinir. İki dönem başkanlığı süresince akıllarda kalan icraatları 30 Metrelik Yol ile parklardır. Parklardan en meşhuru ise Sulu Park idi. Bir de şimdiki belediye binası. Halil İbrahim Gülcan ile 2000li yıllara girildi. Halil İbrahim Gülcan döneminden akıllarda kalan tek icraat ise Eski Hal’in yerine yapılan Alparslan Türkeş Parkı oldu. İkibinli yılların ortası Ali Kantürk ile geçti. Ali Kantürk’ün icraatları, Aktekke Meydan düzenlemesi ve hala konuşulan dil bayramı kutlamalarıdır. Son başkan Kamil Uğurlu’nun dikkat çekici icraatları ise: Kale Restorant’ın açılması, kopya Kültigin Anıtı’nın getirilmesi, Tahtakale’nin Gönülgözü Kahvehanesi’ne çevrilmesi, İstasyon Parkı’nın yeniden düzenlenmesi, Kuğulu Park, Canbazgazi Parkı ve taş binanın altındaki küçük müzedir. Piri Reis Vadisi ile Kale-Aktekke arası meydan düzenleme projeleri bu döneme yetişmese de TOKİ’ye devredildi. Kamil Uğurlu döneminin diğer iki önemli icraatı; Karaman Nazım Planı ve Şehir Mezarlığı Otomasyonu’dur. Gelecekte! Peki bundan sonra ne olacak. Vatandaşlarla yaptığımız küçük bir ankete göre Karaman’ın belediyecilik geçmişi, memnuniyet derecesinin altındadır. O zaman ne yapılmalı. Vatandaşımız bu işi çözmüş durumda. Dibimizdeki Konya Belediyeciliği’ni işaret ediyorlar. Mevcut gözlem ve deneyimlerimize göre; bundan sonra rutin belediyecilik, Karaman’ı tatmin etmeyecektir. Hizmetlerin merkezini vatandaş memnuniyeti alınmadıkça şehir yönetiminde istenilen sonuçlar elde edilemeyecektir. Şehrin bugünü kadar geleceği önemlidir. Şehrin üst bir akıl ekibi ile yönetimi kaçınılmazdır. Dil Bayramı Kutlamaları ve Yunus Emre Anmaları, sloganik seviyededir. Hem şehircilik adına hem de Karaman’ın değerlerinin işlenişinde uygulanan denemeler ve çözümler kısır döngü yaratmaktadır. Kanaatimizce dil bayramı ve Yunus Emre etkinliklerinde bir mantalite değişimine gidilmesi gerekmektedir. Öncelikle hem Yunus Emre’yi hem de Dil Fermanı’nı popülistlik aracı olmaktan kurtarmak gerekmektedir. Hem şehircilikte hem de Karaman’ın değerlerinin işlenişinde kalıcılık ve süreklilik sağlanmalıdır. Kurumsallık ve profesyonellik kaçınılmazdır. Bu konudaki ayrıntılı görüşlerimizi güncelliğine uygun olarak paylaşmayı düşünüyoruz. Temennimiz o ki, hem şehircilik alanında hem de Dil Fermanı ile Yunus Emre Etkinliklerinde bilimsel, kültürel ve sanatsal bir zemin oluşturulsun. Meyveleri zamana bırakılsın.