Korona'sız Bir Yazı

Sözü fıkralarla, cinaslarla, mecazlarla, istiarelerle süslemek ne güzeldir.

Bazen şaka olsun diye söylenen bir sözün ömür boyu cezasını çekmek mukadder olsa bile, Türk konuşma ve yazma ameliyesinde bu söz bezemelerine sıkça başvurulur.

Bunlar sözün incileridir.

Ama inci horozun ne işine yarar ki?

La Fontain “Horoz ile İnci” hikâyesinde diyor ki; Horozun birisi yolda bir inci bulmuş. Evirmiş çevirmiş ve onu götürmüş bir kuyumcuya, demiş ki, “bak ne güzel bir inci, hatası yok, eksiği yok. Sen al benim hiçbir işime yaramayan bu inciyi, bana bir avuç arpa ver” demiş.

Öyle ya, inciyi netsin ki horoz. Ona gerek olan arpa…

Söz de öyle.

İnci diye söylersin, arpa severlerin öfkesine çarparsın.

Bir zamanlar, Yörükler ile ilgili bir fıkra yüzünden neredeyse iyi bir dayak yiyordum.  “Ama ben de bir Yörük’üm” dedim. Adamı ikna edemedim. Hiçbir hakaret içermeyen ama derin bir hoşgörü kültürünün incileri olan bezemeler, çoğunluğu horoz olan toplumlarda başa belâ oluyorlar…

Bir tarihi dizi çekeriz, baştan sona kaba propaganda…

Bir asker dizisi çekeriz, baştan sona kaba propaganda…

Bu zekâ ve incelikten yoksun ortam, toplum için ortalama referansa dönüşüyor. Söz sanatlarımızı kullanmak bir yana, yaşam sloganlar ve propagandadan ibaret kalıyor.

Toplumumuz son zamanlarda o kadar bir birine karşı yay vaziyetindeler ki, anlatım sanatları denemelerimiz sert kayalara çarpıyor.

Bir köy kahvesinde konuşma yapıyordum. Cümle içinde “yaratma” sözcüğü kullanmışım. Bir söz sanatı bile değil. “Vay sen nasıl Allah’ ın yetkisini, kuluna yamarsın? “ diye itiraz eden bir irfan sahibi vatandaşımıza, o amaçla söylenmiş bir sözcük olmadığını anlatamadan toplantıyı bitirdik. Hâlbuki ilkokul eğitim programını açsak belki bin yerde yaratıcılık kelimesi geçer. Ama gel de sen horoza incinin değerini anlat.

Demem o ki, siz siz olun, artık konuşmalarında deyim, özlü söz, fıkra kullanmayan bir topluma dönüştüğümüzü bilerek konuşunuz ve yazınız.. Tagayyür desen bir tarafın mollası, bozulmak dersen bir başka tarafın mollası kındıza kalkıyor. Adama zat-ı âliniz diyorum, bön bön bakıyor.

Hepsi bizim. Hepsine sahip olalım desek, düşman kalmayınca yaşam ezberi bozuluyor adamın.

Söz dünyamız gittikçe kısırlaşıp kabalaşıyor ayırt edebiliyor musunuz?

Dilimiz dostça bilmez, dosta dönmez olmuş.

Yanarım…