Röportaj: Sultan Akbulut
Ali Şen kimdir?
Ayrıca Dünya Şefler Birliği (WACS) Jüri Üyeliği, Türkiye Aşçılar ve Şefler Federasyonu (TAŞFED) üyeliği ve Otel Restoran Gastronomi ve Kültür Derneği (OREGA) kurucu yönetim kurulu başkanlığı görevlerim devam etmektedir. Evli ve iki çocuk babasıyım.
Gastronomi nedir?
Dr. Ali Şen: Gastronomi kelime anlamı olarak, Yunancada “gastro” (mide) ve “nomos” (yasa-kural) kelimelerinden türemiş “mide yasası” anlamına gelmektedir. Aslında gastronomi için yeme-içme ile ilgili tüm kuralları ifade eden bir kavramdır diyebiliriz. Çünkü lezzet ve estetikten tutunda yemeklerde kullanılan hammaddelerin nitelikleri, yemek hazırlama ve pişirme teknikleri, yemek pişirmenin kültürel tarihi ile birlikte sanat ve biliminde içinde olduğu çok geniş bir alanı kapsamaktadır.
“Üniversitemiz gastronomi alanında önemli bir konumda ve marka olma yolundadır”
KMÜ Gastronomi ve mutfak sanatları bölümüne ilgi nasıl?
Dr. Ali Şen: Bütün kontenjanlarımız dolmuş durumda. Öğrenciler çok bilinçli bir şekilde bölümümüzü tercih ediyorlar. Tercih dönemleri üniversite hakkında ön bilgi sahibi oldukları konuları teyit etmek için bizzat arıyorlar. Gastronomi bölümlerinde uygulama mutfağı ve müfredattaki uygulama ders saati sayısı bu bölümü tercih edecek öğrenciler için çok önemli bir tercih unsuru oluyor. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi çağımızın gerektirdiği uluslararası alanda rekabet edebilecek bilgi ve becerilere sahip uzman kişiler yetiştirebilmek üzere donatılmış uygulama mutfakları ve dersliklerine sahip durumdadır. Ayrıca alanında yetkin ve sektör deneyimi olan akademik bir kadroya sahip. Rektörümüz ve idari kadromuz gastronominin ulusal ve uluslararası öneminin farkında olarak bölümümüzün gelişmesi ve daha ileri gitmesi için bizzat yakından ilgileniyor. Rektör hocamız moleküler, füzyon, deneysel mutfak uygulamalarının gerçekleştirilebileceği yeni bir mutfağın yapımı için talimat verdi. Dolayısıyla rahatlıkla söyleyebilirim ki üniversitemiz gastronomi alanında önemli bir konumda ve marka olma yolundadır.
KMÜ Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü hangi öğrencilere yöneliktir?
Dr. Ali Şen: Yiyecek içecek sektöründe profesyonel olarak yer almak isteyen ve gastronomi alanını kendine kariyer olarak seçmiş kişilere yönelik bir bölümdür. Bölümümüzün amacı uluslararası alanda rekabet edebilecek bilgi ve becerilerle donatılmış, ulusal ve uluslararası mutfak kültürleri konusunda uzmanlaşmış personel ve yönetici şefler yetiştirmektir.
Gastronomi ve mutfak sanatları bölümünde neler yapılıyor?
Dr. Ali Şen: Üniversitemizin gastronomi bölümünde bahsetmiş olduğum amaçlar doğrultusunda en temelden en ileri seviyeye kadar gastronomi ve mutfak sanatlarının tüm incelikleri öğretilmeye çalışılmaktadır. Bu doğrultuda klasikyemek pişirme teknikleri, Türk Mutfağı, Selçuklu Mutfağı, Osmanlı Mutfağı, yöresel mutfaklar, Uluslararası Mutfaklar, pastacılık sanatı, çikolata hazırlama teknikleri ile birlikte modern mutfak teknikleri teorik ve uygulamalı olarak verilmektedir. Ayrıca sanat tarihi, ulusal ve uluslararası mutfak kültürleri, yemek tarihi, menü planlama gibi dersler de öğrencilerimizin uzmanlaşması için derinlemesine teorik ve uygulamalı olarak gösterilmektedir.
Gastronominin insanlar için önemi nedir?
Dr. Ali Şen: Gastronomi kelime anlamı için mide yasası demiştik. İnsanların yaşamının sağlıklı ve güçlü bir şekilde sürdürebilmesi için yeme ve içme temel bir ihtiyaçtır. Fakat bunun belli bir kural ve kaideleri var. Yediğimiz içtiğimiz her şeyin sağlığa uygun, temiz ve güvenilir bir şekilde hazır hale getirilmesi, göz zevki ve damak tadımıza uygun bir şekilde sunulmasına kadar olan süreçler gastronomi çalışma konusunu oluşturmaktadır. Eğer sağlıklı, güvenilir ve doğru gıdaya ulaşmak ve zevk alarak da tüketmek istiyorsak bu gastronomi sayesinde mümkün olabilmektedir. Yani gastronomi “hadi yiyelim de kalkalım” değildir. Kaldı ki günümüzde insanlar yedikleri ve içtiklerinin duyusal, kimyasal ve mikrobiyolojik kalitesine daha çok önem veriyorlar. Bir yemeğin çok güzel ve lezzetli şekilde hazırlanması tüketicilerin memnuniyeti için artık yeterli olmayabiliyor. Sunum, serviste kullanılan malzemelerin kalitesi, ferah bir ortam, müzik vb. gibi etkenlerin yanında o yemeğin tarihine ve kültürünü de dikkate alarak hikayesi olan yemekler ortaya konması yeme içme eylemini daha keyifli bir hale getirebildiği gibi rekabetçilik konusunda da avantaj sağlayacaktır.
Gastronomi ve aşçılık aynı mı?
Dr. Ali Şen: Birbirine yakın bölümler olsa da farklılıklar bulunmaktadır. Örneğin Aşçılık ile Pastacılık ve Ekmekçilik programları genellikle mezun olur olmaz çalışma hayatına atılmak isteyenlerin başvurduğu2 yıllık ön lisans programlarıdır. Dolayısıyladirek sektöre kalifiye elaman yetiştirilme konusunda daha ön plandadır.
Gastronomi ve Mutfak Sanatları bölümleri ise Aşçılık programının imkanlarına sahip olmakla birliktebiraz farklı ve kapsamlı bir müfredata sahiptir. Gastronomi ve Mutfak Sanatları 4 yıllık lisans programını tamamlayanlar gastronomi uzmanı diğer bir deyişle gastronomist olarak mezun olmaktadır. Klasik şef adaylarından farklı olarak bir yemeğin tüketime sunuluncaya kadar geçen fiziksel ve kimyasal süreçleriile birlikte kültür ve sanat konusunda da bilgi sahibi olmaları, bu bilgiler doğrultusunda da özel malzeme, teknik, araç ve gereçler kullanılarak kendine özgü yiyecek ve içecekler hazırlayabilmesi gerekmektedir.
Bununla birlikte iki bölümden de mezun öğrencilerimizinyiyecek içecek sektöründe üretim sırasında çıkabilecek sorunları önceden öngörebilecek ve önlemler alabilecek donanıma sahip olması gerekmektedir. Ayrıca yiyeceklerin üretiminden konuklara servisine kadar olan tüm aşamaları denetleyebilmeli, kalite kontrolü yapabilmeli ve yönetebilmelidirler. Dolayısıyla uygulama ağırlıklı bölümler olduğu için öğrencilerimizin derslere düzenli katılımları ilerideki çalışma hayatları için çok önemlidir.
Peki, gastronomi ve mutfak sanatları mezunları ne iş yapıyor ve iş bulma sıkıntısı yaşıyorlar mı?
Dr. Ali Şen: Bilgi ve becerilerine bağlı olarak kendini iyi yetiştirmiş öğrencilerimiz iş bulma konusunda hiç sıkıntı yaşamıyorlar. Eğer mutfak çalışanı olarak devam etmek isterlerse otel mutfağı, restoran mutfağı, yemek fabrikaları, gemi mutfağı, uçak mutfağı, tren mutfağı, otobüs mutfağı, hastane mutfağı vb. yerlerde çalışabilmektedir.
Şayet kariyer düşünürlerse ki genellikle ilk akla gelen mutfak şefliği (executivechef- chef de cuisine) olsa da sektörde değişik işletmelerde Araştırma şefi (test aşçısı), Mutfak bilimcisi (arge aşçısı), Yiyecek-içecek müdürü, Yemek tedariği yöneticisi, Mutfak yöneticisi, Restoran denetçisi diğer tabiri ile koordinatörü, Restoran müdürü, Satın alma elemanı, Satış sorumlusu, Yemek araştırmacısı, Yemek yazarlığı, Gıda bilimcisi, Yemek stilisti, Menü geliştiricisigibi birçok alanda çalışabildiği gibi yıllar süren deneyim ve eğitimden sonra okul veya üniversitelerde eğitim de verebilmektedirler.
“Şefler Divle Peyniri ile yaptığımız başlangıç yemeğine hayran kaldılar”
En son İstanbul’da düzenlenen Uluslararası Mutfak günleri ve Festivalinde KMÜ Gastronomi bölümü Dünya birincisi oldu. Bu konuda neler söyleyeceksiniz?
Dr. Ali Şen: Öncelikle çok mutlu olduğumu belirtmek isterim. Öğrencilik dönemlerinde yarışma deneyimi olanve bu mutluluğu yaşamış biri olarak öğrencilerimizin başarısı daha çok mutlu etti. Ülkeler çok iyi hazırlanmıştı çok güzel yarışmalar çıkardılar. “Kıtalar arası en zorlu ve en prestijli yarışma” unvanı almış bir organizasyonda öğrencilerimiz birinci geldi. Bu konuda emeği olan herkese öğrencilerimizin derslerine giren hocalarımıza, bize bu imkanları sunan Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitemize ve sayın rektörümüz Prof. Dr. Namık AK hocamıza buradan bir kez daha teşekkür ederiz.
Karaman yöresel ürünleri ve Karaman tarihine uygun yemekler ile yarışmaya katılım sağladık. Bu durum yaşadığımız ilin tanıtımı konusunda ayrıca bir kazanım oldu. Nitekim şefler Divle peyniri ile yaptığımız başlangıç yemeğine hayran kaldılar. Orada imkanlar dahilinde Divle peyniri ve diğer ürünler ile ilgili kısa bir tanıtım yapmaya çalıştık. Bu arada ayrı bir parantez açmam gerekiyor ki Rıza DURU’nun “Gelenekten Aşeneye Karaman Mutfağı” kitabından çok yararlandık ve ilham aldık. Emeklerine sağlık Karaman mutfak kültürü konusunda çok güzel bir eser ortaya konulduğuna inanıyorum.
Karaman’ı ve üniversitemizi temsil edeceğiniz yeni bir yarışma ya da etkinlik var mı bu yıl içinde?
Dr. Ali Şen: Uluslararası geçerliliğe sahip olan yarışmalar belli dönemlerde düzenleniyor. Son dönemde öğrencilerimizin sergilediği başarılı performanslar dikkat çekmeye başladı. Özeldavet aldığımız etkinlikler var. İmkânımız ve zamanımız ölçüsünde üniversitemizi ve Karaman’ı temsil etmeye gayret göstereceğiz.
Bu kadar yoğun çalışmalarınız arasından vakit bulup bize zaman ayırdığınız için teşekkür ediyorum. Umarım ki Karaman ve üniversitemizin ismi Gastronomi alanında da marka olan şehirler arasına girer...
Yorumlar
Kalan Karakter: