Evet, rüya olmalı. Son 20 yıllık döneme bakınca inanmak güç geliyor…
Bir haber aldık. Hem de öyle pat diye… Böyle haberleri alıştıra alıştıra söylemek lazım ama biz pat diye öğrenince hala şoktayız.
Karaman türküleri ve halk oyunları derlemesi yapılarak tescili sağlanacakmış. Mış… İnşallah dili geçmiş zaman kipine kurban gitmez.
Hem de MEVKA Projesi ile… Ve daha güzeli proje kabul edilmiş.
Yıllardır yazar, çizeriz. Sadece bendenizin bu konuda belki ona yakın makalesi olmuş ya da makale içinde yer vermişizdir. Karaman Konya’ya bağlı bir içe iken folklorik değerler taranmış ve kayıt altına alınmış. Eh Konya ilçesi olunca da tescil Konya adına yapılmış. Ermeneğin Kekliklerinden tutun Yeşilim türküsüne varıncaya kadar. İmaret türküsüne varıncaya kadar.
Otuz yıldır bu konuda hiçbir girişim olmadı. Kimsenin de umurunda… Sonra da Konya-Karaman lafını duyanların veryansın isyanı…
Projenin detaylarını bilmiyoruz. Edindiğimiz bilgi Bu konuda geniş bir saha taraması yapılarak, unutulmuş, kaydı olmayan veya başka yörelere –mesela Konya’ya- kaydedilmiş türkülerimizin ve halk oyunlarımızın Karaman adına raporlaştırılıp tescilinin sağlanması yönünde.
Uzun yıllar öncesi Vehbi Uysal, Abdullah Uysal, Gülsen Kayserilioğlu ve Dindar Dilbaz dönemlerinde çok ama çok ciddi ve güzel çalışmalar yapıldı. (Hoş o günden beri de yaprak kıpırdamadı ya) Çalışmalar tam verimli aşamaya gelmiş ve meyve vermeye başlamıştı ki birden bir şeyler oldu.
Uzun bir sessizlikten sonra bir vekaletle bir Karaman evladı Hanımefendi bir gayretle işe başladı. Kontağı tekrar çevirdi. İvme başlamışken yine çomaklar sokuldu ve yine bir şeyler oldu. Vebalini düşünmeyenler bir şeyler yaptılar ki o vebal bile onlara yeter…
Gelelim projeye…
Eğer pek çok proje gibi birilerine akademik kariyer için, birilerine üç beş kuruş çitlek parası için, birilerine üst makamlara “vallahi yaptık” kabilinden bir dosya sonucu ise boşuna heveslendirmesinler bizi.
Çünkü Karaman Kültürü binlerce yılın ve çok değişik etnik kökenlerin katkıları ile öylesine geniş bir yelpaze ki… Ucundan alan almış, çalan çalmış, acımasız zaman tüm yok etme gücünü kullanmış ve akyel görmüş kar dağları gibi erimiş. Bari bu kalanları kurtaralım.
Yayın kuruluşlarında “BİR Karaman TÜRKÜSÜ” cümlesini artık duyalım. Folklor yarışmalarında “Karamana özgü oyunlarla Karaman Folklor Ekibi” cümlesini duyalım. Akademik kaynaklara girelim.
Tüm iyi niyetimizle projeyi uygulayacak olanların tertemiz niyetlerini dikkate almak istiyoruz.
Henüz hayatta olan öylesine değerler var ki. Onların baki aleme göçmelerinden önce onlardaki değerlerin kayda alınması gerek.
Çerkez, Muhacir, Tatar, Türkmen, Yörük kültürlerinin bölgemize kazandırdığı değerleri hızlı ve net biçimde kayıt altına almak çok çok önemli. O insanlara ulaşmak ve onları çözmek çok önemli. Bir ucu Balkanlardan, bir ucu Kafkaslardan, bir ucu ıssız Toros Yaylalarından harmanlanmış bir kültürden bahsediyoruz.
Proje süresi hakkında bilgimiz yok. Öğrenemedik ama zaman ne olursa olsun çok değerli kullanılmalı, gerektiğinde projede katılımcı olmasa bile, gönüllü kişilerden destek istenmeli… Bir seferberlik oluşturulmalı.
Projede bir kelime ile bahsedilen kostümler konusu ise başlı başına bir hazinedir. Çok yaygın bir coğrafyada öylesine çeşitlilik gösterir ki… Ovada başka, dağ köylerinde başka, Taşkale’de başka, Ermenek’te başka, muhacirde başka, çerkezde başkadır. Bundan 50-60 yıl öncesi hafızalarımızdaki kıyafetler herhalde hala sandıklarda yaşamaktadır. Torunlarını medeni olacağız diye haçlı kıyafetleri ile soytarıya çevirsek de nineler gözü gibi korumaktadırlar…
Proje sonunda, bilmem düşünüldü mü, elde edilen rapor güzel bir kaynak olarak basılıp kütüphanelerde yerini almalı ve tüm akademik camiaya ulaştırılmalı. Haçlı müziğine karşı yaşam savaşı veren müzik kültürümüz içinde savaş veren yayın kuruluşları ve müzik cemiyetleri ile irtibata geçilerek bunların tanıtımı da ayrıca yapılmalı ki hedefe ulaşalım…
Süre ne olursa olsun sonuçtan öyle umutluyuz ki… Tahminlerimizin çok üstünde bir hazine ile karşılaşacağız… Yukarıda isimlerini saydığımız Karaman Evlatları o günün zor, kısıtlı şartlarında bile pek çok güzelliğe ulaştılar. Bu gün teknik ve imkânlar o kadar geniş ki…
İlçelerimiz belediye başkanları ve köy muhtarlarımız da önceden haberdar edilerek ön araştırma yaparak, tarama yapılacak zamana hazırlık yapmaları da çok önemlidir. Ayrıca her yerleşim biriminde mutlaka konuya duyarlı birileri vardır. Onlara bu konuda geniş zaman diliminde çalışma ve araştırma yapma heyecanı verilmelidir. Böylece o yöredeki birkaç saatlik çalışma proje süresi boyunca devam edecektir.
Proje hazırlayanlar, görev alacaklar, danışmanlar, saha elemanları: Top sizde…
