Bir Bilene Soralım! "Su içsem yarıyor" diyenler burada mı?
Stresinden yemek yiyenler! Doğru bildiğimiz yanlışlar! Neden gece kalkıp yemek yiyoruz? Tatlı krizlerimizle nasıl baş edeceğiz. Ez cümle 'Biz nasıl zayıflayacağız?'
Röportaj: Yasemin KÜÇÜKCİCİBIYIK
Fotoğraf: Sultan AKBULUT
Enerjisi ve iletişimi yüksek genç bir diyetisyen konuğumuz var. Diyetisyen Nazlıcan Harmanizi ile merak ettiğimiz pek çok souya cevap aradık. Doğru bildiğimiz yanlışlarımızı konuştuk. Keyifli ipuçları ve şahane tarifler aldık.
İnsanın konuğu diyetsiyen olunca soruların hepsini atlamadan sorayım istiyor. Ama öncesinde sizi kısaca tanımak isteriz sayın Harmanizi?
Dyt.Nazlıcan Harmanizi: 1995 Karaman doğumluyum. 2018 yılında İstanbul Gelişim Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik bölümünden mezun oldum. Yüksek lisans eğitimim Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesinde halen devam etmektedir. Karaman’da özel bir hastanede diyetisyen olarak çalıştım. Şu an da kendi ofisimi açmanın heyecanı içindeyim.
Hepimizin ortak derdi "sağlıklı beslenmek" Sağlıklı beslenme nedir? Nasıl olmalıdır?
Dyt.Nazlıcan Harmanizi: Sağlıklı beslenme yeterli ve dengeli beslenmedir. ‘’Vücudumuzu oluşturan hücrelerin düzenli ve dengeli çalışması için besin öğelerinden; yani yağlar, karbonhidratlar, proteinler, vitaminler ve minerallerden yeterli miktarda alınması gerekmektedir.’’ ‘’İnsan yaşamının sağlıklı ve düzgün devam edebilmesi için günlük diyette bulunan gıdaların yeterli ve dengeli olması gerekmektedir.’’
Diyelim ki çok fazla kilo sorunumuz yok ama bazı zaaflarımız var. Her gece yataktan fırlayıp gece gece çukulata yemek gibi... Nasıl baş edeceğiz bu durumla?
“Zayıf olmak ya da obez olmamak sağlıklı olduğumuz anlamına gelmez.”
Dyt.Nazlıcan Harmanizi: Zayıf olmak ya da obez olmamak sağlıklı olduğumuz anlamına gelmez. Bir kişinin beslenmesi planlanırken birçok parametreden faydalanırız. Öncelikle kan tahlilleri, sonra kişiye sorduğumuz gündelik hayatını anlayabileceğimiz sorular, kullanılan ilaçlar , diyet geçmişi vb.
Ani tatlı krizleri yaşayan bir birey gün içinde yeterli ve dengeli beslenmiyor demektir. Gün içinde uzun süre aç kalıyor olabilir veya tek tip bir beslenme tarzı olabilir. Örneğin karbonhidrat ağırlıklı beslenme gibi. Öncelikle kişinin sağlık durumuna göre beslenmesi düzene girmelidir her besin grubundan yeterli miktarda tüketiyor olması gerekir. Tahıllar , et grubu, süt ve süt ürünleri grubu ,meyve ve sebzelerden ihtiyaçları doğrultusunda faydalanmalıdır. Yeterli su tüketimi de sağlanmalıdır.
Öyle güzel yol haritaları çiziyor ki Diyetisyen Harmanizi... Aç kalmadan, beslenme günlüğümüze dikkat ederek zayıflamak elbette mümkün. Ancak Diyetisyen motivasyonu bence en belirleyici faktörlerden birisi... Yaşam tarzımıza uygun bir proğramla yaza daha sağlıklı ve ideal vücüt ölçülerinde merhaba diyebiliriz.
Stresli yaşam temposu ve kronik yorgunluklarımız bize kilo aldırır mı?
“Uyku düzeni kilo vermemiz de önemli!”
Dyt.Nazlıcan Harmanizi: Diyetime birebir uyuyorum ama neden kilo veremiyorum? Sorusunu da genelde sıkça duyarız. Gerçekten birey diyetine birebir uyuyor ve kilo veremiyor ise altında yatan sebepleri araştırırız. Bunların başında da ilk sorduğumuz sorular; stresli bir hayatın olup olmadığı ve uyku düzenidir.
Stres birçok şekilde kilo alımına sebep olmakta; stres vücudumuzda ki kortizol seviyesinde artışa neden olur bu artışta metabolizma hızımızı yavaşlatır. Veya stresliyken duygusal yeme bozukluğuna eğilim artar ; stresliyken daha çok yemek yeme , stresliyken abur cubura yönelme gibi. Bunlar da kilo almamıza neden olur.
Kronik yorgunluğun birçok sebebi olabilir. Vitamin değerleri bu konuda oldukça önemlidir mutlaka kan tahlili yaptırarak değerlerimizi kontrol ettirmeliyiz. Düzensiz uyku yine kronik yorgunluğun başlıca sebepleri arasındadır, kaliteli ve yeterli bir uyku bizim gün içindeki iştah durumumuz üzerinde oldukça etkili, özellikle 22:00-05:00 saatleri arasında uykuda olmaya özen gösterelim çünkü özellikle bu saatlerde biz uykudayken melatonin , serotonin ve leptin hormonları salgılanarak biz uyusak bile metabolizmamızın aktif çalışmasını sağlamış oluruz.
Bir de şöyle bir durum var "Şu içsem yarıyor" Kim bunlar? Neden kilo veremiyoruz?
Dyt.Nazlıcan Harmanizi: Şişmanlığın oluşmasında pek çok etken vardır. Genetik faktörler, metabolizmanın hızlı veya yavaş olması, beslenme alışkanlıkları, egzersiz alışkanlıkları vb. Tüm bu faktörler, bireylerin kilo durumlarını etkiler. Bu etkenler içinde yeri olmayan ve en masum şey İSE sudur (gülümsüyor)
Obezitenin nedenini öğrenmek için önce bir hekime daha sonra da diyetisyene başvurmak gerekir.
Kilo verememenin birçok sebebi olabilir başlıca yapılan hatalara değinmek istiyorum:
Yanlış zayıflama diyetleri uygulanıyor olabilir. Diyet kişiye özgüdür. İnternette, dergide ya da bir arkadaşımızda gördüğümüz diyeti kendimize uygulayamayız.
Sürekli kısıtlı beslenmek , kendimizi aç bırakmakta yapılan başlıca hatalar arasında. Aç kalma vücudun başlıca fonksiyonlarını yerine getirememesine sebep olur , Vücudun gerekli enerji ve besin ögelerine ihtiyacı vardır.
Kısa sürede çok fazla kilo verdirdiğine inanılan listeler , çaylar , takviyelerde vücuttan sadece kas ve su kaybına neden olur. Hızlıca giden kilolar fazlaca geri gelir. Hiçbir bitki , ilaç , karışım zayıflatmaz.
Zayıflamak için bir uzmana danışılmalıdır.
Günde kaç litre su içmeliyiz?
Suyun kabahati yok o zaman. Peki çok su tüketmek yada limonlu su içmek zayıflatır mı?
Dyt.Nazlıcan Harmanizi: Herşeyin fazlası zarar suyun bile. Herkes kendi kilosuna göre su içmelidir. Yani kilo hesplamamızı dikkate alarak su tüketmeliyiz. Çok basit bir hesaplama yöntemi ile herkes ihtiyacı olan su miktarını bulabilir. Kg başına 30 ml su. Örneğin 80 kg olan bir birey 2.4 litre yani 2.5-3 litre su içmelidir. Su; yaşamın ve diyetin olmazsa olmazıdır ve zayıflamaya katkısı çok büyüktür.
Hemen milli bir soru daha sorayım... Limonlu su zayıflamamızı hızlandırır mı?
Dyt.Nazlıcan Harmanizi: Eğer su içmekte zorlanıyorsak içerisine aroma verici limon, nane, çubuk tarçın gibi eklemeler yapılabilir. Bu detaylar suya aroma verecektir ve su içmekte zorlanan kişilere yardımcı olacaktır. Fakat bunlar zayıflatmaz. Suyu rahat içebilenler bunları yapmak zorunda değiller.
Bir bilene sormanın keyfiyle, bizi tok tutacak şahane bir ip ucu almanın tam da vaktidir. Ne önerirsiniz diyetisyenim?
Dyt.Nazlıcan Harmanizi :Tok tutan besinlere beslenmemizde sıkça yer vermeliyiz aslında... Bunlar ;
Yumurta
Yulaf
Süt , ayran , kefir gibi süt ürünleri
Kuruyemişler (fındık,badem,ceviz vb)
Kurubaklagiller (nohut,fasülye,yeşil mercimek vb)
Avokado
Tam tahıllar (tambuğday , çavdar oranı yüksek gıdalar)
Et , balık grubu
Tarçın
Peki kimler diyetisyene gitmelidir?
Dyt.Nazlıcan Harmanizi :Diyetisyene gitmek için sadece çok kilolu olmak gerektiği gibi yanlış bir algı var. Kilosunda kendini mutlu hissetmeyenler ,herhangi bir sağlık problemi olanlar ,kilo almak isteyenler diyetisyene başvurabileceği gibi sağlıklı yaşamak isteyen herkes diyetisyene gidebilir.
-Sosyal medya akışında o kadar çok tarifler ve tavsiyeler var ki! Her okuduğumuzu denemek doğru mudur?
Dyt.Nazlıcan Harmanizi Sosyal medya da gördüğümüz her diyeti uygulamanın yanlış olduğunu konuştuğumuz gibi bunun çoğu zaman tarifler ve tavsiyelerde de geçerli olduğunu söyleyebilirim. ‘fit’ , ‘sağlıklı’ ,’şekersiz’ vb ibareleriyle yazılan tarifler her zaman yazıldığı kadar masum olmuyor. Örnekle açıklayacak olursam içeriğinde hiç şeker olmayan bir tarif çok masummuş gibi gelse de oldukça fazla oranda kullanılan meyve/kuru meyve sizin tüketmeniz gereken meyvenin belki de 5-10 katı ölçüsünde. O yüzden her zaman tariflerde de paketli light ürünlerde de içerik incelemek çok önemlidir.
Yeri gelmişken iyi bir diyetisyen nasıl olmalıdır? Danışanlarınız ile nasıl bir iletişim içindesiniz?
Dyt.Nazlıcan Harmanizi: Mesleğimiz sürekli gelişen kendini yenileyen bir meslek. İyi bir diyetisyen sürekli araştırmalı ve okumalı. Danışanlarına karşı dürüst olmalı , onları dinlemeli ve empati yeteneğinin gelişmiş olması gerekir. Danışanlarımızın motivasyonunu yüksek tutmak , sıkı takipte kalmak diyet başarılarına oldukça katkı sağlıyor. En önemlisi de mesleğini severek yapmak…
Bu keyifli sohbeti vücudumuzdan ödem attıran bir tarifiniz ile sonlandırsak sevgili diyetisyenim...
Dyt.Nazlıcan Harmanizi (Gülümsüyor) Tabiki seve seve... Ödemin en etkili çözümü bol su tüketimi ve harekettir. Ama bazı şişkinlik durumlarında vereceğim bu tariften de faydalanabilirsiniz.
Ödemsavar Su
Malzemeler
-1 litre su
-7-8 dal saplarıyla maydanoz
-1 adet kabuklu dilimlenmiş limon
-1 adet çubuk tarçın
-1 adet ananas kabuğu(iyice yıkanmış)
Yapılışı
Tüm malzemeleri bir tencerede 4-5 dk kaynattıktan sonra ocaktan alıp süzelim ve soğuduktan sonra gün içerisinde tüketelim.
*emzirenler , hamileler için uygun değildir.
Ödem Atıcı Smoothie
Malzemler
1 dilim ananas
Yarım elma
6 adet ıspanak yaprağı
Yarım demet maydanoz
1 tatlı kaşığı Hindistan cevizi tozu
Tüm malzemeler blenderdan geçirilip 2 gün kahvaltı yerine tüketilebilir.
Emzirenler , hamileler , şeker hastalığı ya da kronik hastalığı olanlar için uygun değildir.
Zaman ayırdığınız için teşekkür ederim.
Dyt.Nazlıcan Harmanizi Ben teşekkür ederim. Sağlıklı yaşamaya, sağlıklı beslenmeye ve sağlıklı kalmaya bir nebze katkımız olduysa ne mutlu bize... Tüm okurlarınıza ve size sağlıklı günler dilerim.