Bugün sizlere; Yüce Allah'ın Kur'an daki ayetlerini ve peygamber efendimizin hadislerini doğru anlayıp yorumlayan ilim adamlarımızdan ALİ KUŞÇU dan bahsedeceğim.
Uluğ Beyin dogancıbaşısı iken bilime olan ilgisi ve düşkünlüğü onu önce Uluğ Beyin talebesi olacak ve ondan sonra onun yerini alacak bir mertebeye ulaştırmıştır. Kuşçu soyadı kendisine doğancıbaşı olması nedeniyle verilmiştir. Semerkant'ta doğmuş ve devrin en önemli bilim adamları olan Kadızade-i Rumi, Gıyasuddin Cemşid, Uluğ Bey ve diğerlerinden matematik, geometri, trigonometri, astronomi ve diğer bilim dallarında dersler almış ve bu konular üzerinde çalışmalar yapıp yeni buluşlarla her bilim dalında ayrı ayrı eserler vermiştir.
Ali Kuşçu, Semerkant rasathanesi yani gözlem evi müdürü olan Kadızade-i Rumi'nin ölümü üzerine bu görevi üstlenmiş ve Uluğ Bey'in büyük eseri ZİC'nin tamamlanmasına yardım etmiş ve Uluğ Bey'in ölümü üzerine bu görevden ayrılmıştır.
Ali Kuşçu, daha sonra Anadolu'ya gelerek önce Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın yanına gitmiş oradan da Fatih Sultan Mehmet Han'ın yanına elçi olarak görevlendirilmiştir. Fatih Sultan Mehmet Han Ali Kuşçu' ya İstanbul’da kalmasını ve medresede ders vermesini teklif eder. Ali Kuşçu' da bu görevi kabul eder ve ölünceye kadar İstanbul’da kalır.
Ali Kuşçu, medresede matematik, geometri, trigonometri ve astronomi dersleri verir ve İstanbul'un enlem ve boylamlarını tespit eder. Ali Kuşçu' nun matematik ve astronomi dalında yazdığı iki önemli eserinden birinin adı "FETHİYE" dir. Bu eserin birinci bölümünde gezegenler ve hareketleri konu edilmektedir. İkinci bölümünde ise yerkürenin şekli ve yedi iklimden bahsedilmektedir. Son bölümde ise yeryüzündeki ve gezegenler arası uzaklıklardan bahsedilmektedir.
Ali Kuşçu'nun Fatih Sultan Mehmet Han'a atfederek yazdığı matematik kitabının adı ise MUHAMMEDİYE dir.
Ali Kuşçu, hayatı boyunca 30 dan fazla eser vermiştir. On ayrı dilde eserler vermiştir. Bunların yanında, Kur’an’ı hafızlık derecesinde bilip bazı surelerin tefsirlerini yapmıştır. 1403 yılında Semerkant'ta dünya ya gelen ve 16 Aralık 1474 İstanbul’da vefat eden ALİ KUŞÇUYU kaç insanımız tanımaktadır? Ve sizlere bir soru! Neden ve hangi amaçla liselerde okutulan ASTRONOMİ, JEOLOJİ, BİYOLOJİ dersleri uygulamadan kaldırıldı? Lisede okurken(1963-1965) en sevdiğim derslerden biri olan Astronomi kitabımı halen evimdeki kitaplığımda saklamaktayım.
Konuyla ilgili bir anımı da sizlerle paylaşmak istiyorum; lisede matematik öğretmeni olarak çalışırken, dışarıdan bitirme imtihanlarına girmekte olan orta yaşlı bir hanımefendi, lise yıllarında okurken Astronomi dersinden ikmale kalmış ve liseyi bitirip diploma alamamış. Astronomi dersinin imtihanını yapacak olan öğretmen arkadaşlar ne soracağız diye düşünürlerken, kitaplığımda sakladığım Astronomi kitabını alıp getirip önlerine koydum. Bu kitaptan sorular hazırlanıp, imtihan yapıldı ve hanımefendi sınavdan başarılı olarak çıktı ve liseden mezun oldu.
Yarın konuya devam edip büyük ilim adamlarımızdan EL-BİRUNİ yi ve eserlerini anlatacağım.
Hayırlı, huzurlu ve sağlıklı günler geçirmeniz dileklerimle, sevgi ve saygılar sunarım.
