Su Uçtu Çağlayanı - Bıçakçı Köprüsü - Göksu Irmağı
AYTAÇ KURTUBA
Adı Çukur olsa da, eteğinden geçen Göksu Irmağı'na 200 metre yukarıdan bakan bir tepenin üzerine kuruludur, oba... Karaman İli'ne bağlı olan bu kırsal yerleşim, Karaman kent içinde Aktekke Cami konumuna kuş uçuşuyla 33 km, karayoluyla ise 47 km uzaklıktadır... Karaman kent içinin güneybatı yönünde konumlu olan Çukur Obası, Karaman ile Ermenek'i birbirine bağlayan 112 km uzunlukta ölçülen karayolunun üzerinde yer alan Bucakkışla Bucağı'nın batı açığındadır... Bucakkışla Bucağı, Karaman kent içinden 39 km Ermenek yoluna ilerlenince varılan, eteğinden geçen Göksu Irmağı'nın kuzeyinde yer alan tepenin yamacında 450 metre yükseltide kurulu önemli bir kırsal duraktır... Bucakkışla geçilip 1 km sonra varılan Göksu Irmağı'na gelindiğinde burada kullanılan yeni köprünün yalnızca 100 metre kuzeyinde eski bir taş köprü olan Bıçakçı Köprüsü yer alır... Oldukça güzel bir tasarımı olan bu köprünün büyük yayvan orta gözü, ırmağın ana akışına kolayca geçiş verir... Bıçakçı Köprüsü'nün diğer gözleri küçük olmakla birlikte bunlar bir yuvarlak, iki de yarım yuvar göz biçimindedir...
Çukur Obası'na Karaman yönünden gelinirken 1415 metre yükseltide olan Avgan (Narlıdere) geçidi aşılıp, ırmak kıyısında yer alan Bıçakçı Köprüsü'ne değin yaklaşık 965 metre sürecek karayolu inişi yapılır...
Bıçakçı Köprüsü'nden sonra Ermenek yönüne giden ana yoldan sağa ayrılıp, 2,3 km gidilince ilk çataldan sağa (soldan Bostanözü) sapılarak artı 2,7 km daha gidilince kolaylıkla Çukur Obası'na varılmış olunur...
Çukur Obası, eski bir yapı görünümündeki kaya başının çevresinde, yine tepe üzerine kurulu bir yerleşimdir... Orta Akdeniz Bölgesi'nin en büyük ırmağı olan, uzunluğunu kabaca 300 km ölçtüğümüz Göksu Irmağı'nın iki ana kolundan biri olan Hadim'den gelen su kolu, Çukur Obası dolayında kuzeybatıdan güneydoğu yönünde akar...
Deniz düzeyinden 650 metre yükseltide konumlu olan Çukur Oba'sı, en yakın deniz kıyısı olan Bozyazı Tekeli Kumsalı'na kuş uçuşu 93 km uzaklıktadır... Yine oba konumu, eteğinden akan Göksu Irmağı'nın en yakın geçtiği kesite yalnızca 1 km kuş uçuşu uzaklıktadır...
Bıçakçı Köprüsü'nü başlangıç konumu aldığımızda, ırmak yatağı içinde kabaca 1,5 km su aşağı gidilince su tutağına (baraj) varılır... 10. km ile 20. km arası ise Karaman ile İçel (Mersin) il topraklarını ayıran doğal bir çizgi olarak ırmak yatağı temel alınır... Bıçakçı Köprüsü'nden ırmak yatağı izinde 32. km ye ulaşıldığında burada Kıravga Köprü'süne varılır... 47. km'de Hocantı kayalık yarlığında sıkışan ırmak suyu, yaklaşık 2 km uzunluktaki bu geçitten çıkınca 51. km'de Hocantı Köprüsü'ne gelir... Bıçakçı Köprüsü'nden su aşağı 63. km'ye gelinince bu kez yine bir taş köprü olan Kadıköy Köprüsü'ne gelinir... 74. km'de ise Mut İlçesi içindeki Suçatı'nda Hadim Kolu, Ermenek Kolu ile birleşip Göksu Irmağı'nı Silifke'ye değin tek bir koldan akıtmış olurlar... Suçatı'nda iki ana ırmak kolunun birleşiminden sonra denize ulaşıncaya değin ırmağın geri kalan yata uzunluğu, 109 km tutacaktır... Dolayısıyla ırmağın deniz ağzı ile Bıçakçı Köprüsü arasındaki ırmak yatağı, 183 km olacaktır...
Irmak yatağının yüksek dağlar arasında kendine yol çizdiği bu dolayda, Çukur Obası'nın kuş uçuşu 8,2 km kuzey sağ açığında 1550 metre yükseltide (Çukurbağ Obası'nın doğusunda) Büyükçal Tepe doruğu, 11,5 km kuzeydoğu açığında 1710 metre yükseltide Kemer Dağı (Kemer Dağı, Sertavul Geçidi'nin yer aldığı yükselti dizinin 15 km batı ucundadır), 33,3 km kuzeybatısında 1900 metre yükseltide Saksağan Tepe doruğu (Konya - Hadim), 14 km güneybatı yönünde 1650 metre yükseltide Burunyatak Sırtı doruğu, 18,5 km batı sol açığında 1750 metre yükseltide Çatalharman doruğu, 10,25 km güneybatı yönünde 2150 metre yükseltide Azı Tepe doruğu (İhsaniye kırsalının kuzeyinde), yine 14,7 km güneybatı yönünde 2430 metre yükseltide Oyuklu Dağı doruğu, 4,4 km güney sol açığında 1430 metre yükseltide Çevlik Dağı (Aşağıakın yakınında) gibi bu bölge açısından önemli yeryüzü damları yer alır...
Uydu verilerine göre yılın yaklaşık 73 günü yağış alan Çukur Obası'nda 20 gün karlı görünürken, 13 gün don, 83 gün ayaz oluşur... Yıl boyu yaklaşık 300 gün az yada çok güneş görünen günler sayılmakla birlikte yazları 4 ay ortalama sıcaklık 30 derece üzerinde izlenir...
Çukur Obası'na yakın kırsal yerleşim komşuları, kuş uçuşu uzaklıklarla 1,3 km doğu sağ açığında Bostanözü, 3,5 km kuzey doğu sağ açığında Bucakkışla, 6 km güney sol açığında Aşağıakın, 8 km batı sol açığında Bayır, 9 km güneybatı açığında Ada, 10 km batı sol açığında Kalaba, 9,5 km batı açığında Akçaalan, 5,5 km kuzeydoğu sol açığında Narlıdere, 7 km kuzey sağ açığında Çukurbağ, 7,5 km kuzey sol açığında Çatak'tır...
Tapu verilerine göre genişliği yaklaşık 12900 dönüm büyüklükte olan Çukur Obası kırsal alanı içinde, antepfıstığı, nar, zeytin, incir ağaçları bolca görünür... Oba kırsalına yayılı tarlaların bir bölümü ırmaktan yukarı çekilen suyla sulanır... Oba yerleşim göbeğinin kuş uçuşu 2,8 km güney sağ açığında, 1250 metre yükselti denginde bir su tutağı yapılmış olup, buradan bırakılan su yatak izi içinde 2,7 km kıvrılarak bu kısa aralıkta en az 500 metre iniş yapar... Çukur Obası içinde yerleşim göbeğinin kuş uçuşu 750 metre güneybatı sol açığında ince bir çağlayan olarak suyun düştüğü sıkışı yarlık vardır...
Bu yarlık içinde suyun düştüğü kaya kesiti içine yapılan düzenlenmiş dinlenme alanı, Çukur Obası'na büyük bir değer katmış olur... Çukur Obası'na varılıp gelindiğinde, girişteki bir evin önüne konulan yön göstergesi ile yerleşim içine alınan gezginler, yalnızca 900 metre yürüyerek ince ince akan bu çağlayanın bulunduğu kaya kesiği yarlık içine varmış olurlar... Su Uçtu Çağlayanı adı verilen bu suya giden yol, taş döşeli bir dolguyla yapılmış olup bu yola ayrıca Kral Yolu adı da verilmiş görünmektedir... Bu tanımlamanın kaynağı ise bu alanı düzenleyip burayı uğranılacak güzel bir yere dönüştüren Celalettin Ölmez'in kimseye anlatmadığı, uykusunda gördüğü gizemli bir düşün içinde gizli...
Yurdumuz öylesine güzel ki onun güzel olduğunu görüp kavrayabilmek için yalnızca güzel bakan böylesi örnek kişilere, ona yardım eden el veren değerli yardımseverlere gereksinimimiz var... Sizin de yıllardır sırtınızı çevirdiğiniz obanızda böylesi çalışmalarla güzelliği ortaya çıkacak bir yer var mı ? Ne dersiniz...
Göksu Irmağı - Bütün Kolları ile Uzunlukları , kaynak bilgi :
https://www.academia.edu/43734921/G%C3%B6ksu_Irma%C4%9F%C4%B1_%C3%96l%C3%A7%C3%BCmler_ve_Konumlar_Ayta%C3%A7_Kurtuba
Taşeli Yöresi Dağ Yolları Geçitleri :
https://www.academia.edu/93406168/Ta%C5%9Feli_Y%C3%B6resinde_Da%C4%9F_Yollar%C4%B1_Ge%C3%A7itleri
Bu konudaki tüm ölçümler, görüntülemeler, araştırma bilgileri ilk yazım olarak, Aytaç Kurtuba ...
Bu değerli gezinin gerçekleşip bu görüntüler ile bilgilerin oluşmasını sağlayan değerli arkadaşım Sinan Uçar'a sağ olsun var olsun der, işlerinde başarılar dilerim...
Sıcaklık Değerleri : https://www.meteoblue.com/tr/hava/historyclimate/climatemodelled/%c3%87ukurk%c3%b6y_t%c3%bcrkiye_317914
Ek yan kaynaklar :
https://www.karamandauyanis.com/su-uctu-selalesi-acildi/63817/
https://www.karamandauyanis.com/su-uctu-selalesi-kral-yolu-tamamlandi/63679/
https://www.karamandan.com/makale/10402500/ahmet-tek/toroslara-kral-yolu-yaptiran-karamanli
https://www.karamandan.com/haber/11607035/ruyasinda-gormustu-karamanin-kral-yolu-tamamlandi
https://www.kisa-ozet.org/akdeniz-bolgesinin-gecitleri/
https://ugur-erkan.com/karamanansiklopedisi/cukur/
https://cukurkoyuu.tr.gg/