KÜTÜPLÜ PARKTAN KÜTÜKLÜ PARKA BİR SÜRGÜN HİKÂYESİ

Adını ben verdim

Karamanlı isim koymada mahirdir. Bunu halk arasında dolaşan herkes bilir. Örneğin Ziraat Bankası’na “merdivanlı banka” -şimdilerde rampalı banka oldu ismi- Cumhuriyet meydanına “hurdalık”, İmaret Camii’ne “leylekli camii”, Cambaz Gazi Parkı’na ise “Kütüklü park” derler. Nokta atışı isim koyar yani. Tıpkı Dede Korkut gibi. Adını ben verdim, yaşını Allah…

Kütüklü Park’a neden kütüklü park denildiğine kısaca değinmek gerek. “Kütüklü” ismi Canbaz Gazi Türbesi’nin etrafındaki düzenleme sırasında çıktı. Park düzenlenirken mevcut alanın merkezine 800 yılı aşan bir yaşa sahip olduğu ifade edilen ağaç gövdesi yerleştirildi. Yerel yönetim kuşkusuz bu ağaç gövdesini parka temiz bir niyetle koydu. Hatta bu niyetini tabela ile ifade etti. Ama insanımız parkın ana motifi olan bu ağaç gövdesine ismini hemen verdi: Kütük! Parkın ismi de oldu sana, Kütüklü Park! Fakat bence kütüklü park ismine ek olarak bu mekânın bir ismi daha vardı: Kütüplü (kitaplı)Park! Neden? Çünkü şehir merkezinin tek kütüphanesi buradaydı da ondan. İsmi Kayserilioğlu Halk Kütüphanesi’ydi.

Kütüğün Kütübü: Kayserilioğlu Kütüphanesi

Taş yapılı ve dışı mor boyalı bu bina 1965 yılından beri Karaman halkına hizmet etmekteydi. Dile kolay tam 58 yıl! Tam anlamıyla halk kütüphanesiydi. Yol üstü olduğu için halkın her katmanından insanın uğradığı bir mekândı. Kütüphanenin içi bir mescidi andırır ve Allah’ın ilk emri olan “ikra” sözüne sonuna sadık kalırdı, bu canım yer. Küçüktü! O nedenle samimi bir ortamı vardı. Alan dar olunca kitap meraklıları birbirine yanaşık oturur, lafın ortaya düşmesi gibi, kitap tam ortaya düşerdi. Sağa dönsen kitap, sola dönsen dergiye çarpardı gözün... Şehrin tam göbeğinde, 800 yıllık ağacının tam karşısında, inci tanesi gibi bir yerdi. Bilen bilir, burası merkezin resmi tek kitaplı yeriydi. Yine Karaman’a has bir özelliğin yansımasıydı bu kütüphane. Nedir o? Karaman’da bazı yapılar ve heykeller yüz yüze bakar. Mesela geçmişte Atatürk heykeli ile Yunus Emre heykeli yüz yüze bakardı. Kütüklü parkta da kütükle, kütüphane yüz yüze bakıyordu. İşte bu iki mekân Karamanlının soluk aldığı, dinlendiği iki yerdi.

Hem sığınak hem liman

Diyelim, hava cehennemi sıcak, öğle namazına da daha var. Çay ocağına gitmek istemiyor canın, gürültü sevmiyorsun çünkü. Okumaya meraklısın ya, o vakte kadar soluk alıp, bir şey okuyayım diyorsun. Kayserilioğlu tam aradığın yer! Gir, içeri hem soluklan, hem kafanı dinle, hem de kitaplar arasında eşin dur! Namazı kaçırma imkânın da yok, çünkü etrafında onlarca camii var. Yeter ki namazda gözün, ezanda kulağın olsun! Kütüphane kapısından çıkınca dümdüz ilerleyip yoldan karşıya geç, Hasan Gazi Camii orada, Yeni Cami hemen ötesinde, Baloğlu Camii biraz ilerisinde… Veya yine kapısından dön sola, gir çarşıya Gazi Paşa Cami, Attariye Cami, Demirciler Cami gibi daha nice ibadethane hemen karşına çıkacaktır. Namazı kıldın, bir çay içeyim, biraz da arkadaşlarla iki lafın beli kırayım dedin… Gel Kayserilioğlu Halk Kütüphanesi’nin yanına çay ocağının taburesini çek altına, sırtını da kütüphanenin duvarına yasla, başla sohbete… Dilersen kitap konuş, dilersen memleket meselesi… Demem o ki, Kayserilioğlu hem ruhunu doyurur, hem aklını… Hem sığınaktır, hem bir liman…

Kitabın kış soğuğu

Fakat işte bu kütüphane artık yerinde yok! Çünkü taşındı. Şubat ayında, lapa lapa kar yağarken halka kapılarını kapattı. Kitapları toplandı, kutulara kondu. Dostoyevski, Tolstoy, Balzac, Ömer Seyfettin, Reşat Nuri, Necip Fazıl, Nazım Hikmet, Sezai Karakoç, Mustafa Kutlu, Ahmet İnam daha niceleri meçhul akıbetini beklemeye başladı. Kış soğuğu değil, bu kapanış tir tir titretti bedenimizi ve ruhumuzu… Anladık ki, kitabın kış soğuğu bir başkaymış.

Gitti Kütüp

Açıkçası ben bu taşınmayı edebi anlamda ifade etmek gerekirse bir “sürgün” olarak değerlendiriyorum. Kim ne der bilmem! Bildiğim şey şu: kütüphane şehrin kalbinden söküldü ve şehrin kenarlarına sürüldü. Sessiz, sedasız… Herkesin bildiği ama herkesin sustuğu bir atmosferde terk-i diyar eyledi… Bina hakkında nasıl bir tasarrufun uygulanacağı ise şu an belirsiz. Resmi bir açıklama yapılana kadar şu olacak demek çok doğru olmaz. Kuşkusuz bina kiminse tasarruf ona aittir. Eyvallah! Mahkeme kadıya mülk değil elbette. Bina baki oldukça işlevi değişebilir. Fakat kamuyu ilgilendiren konularda kamuoyunun düşüncesini dikkate almak gerekmez mi? Daha önemlisi bu değişikliğin kütüphanenin yarattığı insan iklimine, anılara, imkânlara, hatta acı olanı şehrin ruhuna da kıydıklarının farkındalar mı acaba? Buranın aslında “kütüklü park” değil, kütüphane sayesinde “kütüplü park” olduğunun kaç kişi farkındaydı? Kitaba bir el uzaklığında olması nedeniyle rahatça ulaşılabildiğini, çocuklarımızla gençlerimiz için iki adım mesafede bir çalışma ve okuma binası olduğu niçin hesaba katılmadı?

Kütüphanemizin taşındığı yerde mutlaka daha ferah, daha iyi, daha donanımlı yeni binası bir olacaktır.  Bundan kuşkumuz yok! Ancak yıllarca Karaman’ın ilmine, irfanına, okuma imkânına ve merakına hizmet eden bu kütüphanenin taşınması yanlış alınmış bir karardır.

Unutulmasın ki, Kayserilioğlu’nun bulunduğu yerde bankalar, eczaneler, kuyumcular, camiler, çay ocakları, esnaf dükkânları; özetle her şey vardı, ama başkaca kütüphane yoktu! Keşke karar vericilerimiz burası işlevini sürdürmeye devam etsin, biz bu kütüphaneyi taşımayalım. Hatta tam tersi ona millet bahçesinde bir kardeş daha getirelim diye düşünselerdi. Bir değil, iki kütüphanemiz olsaydı. Daha güzel olmaz mıydı? Olmadı! Canları sağ olsun!

Ne diyelim? Kütüklü parkın kütübü gitti.

Ve şimdi gerçekten de “kütüklü park” oldu.