Konuyla ilgili olarak İl Sağlık Müdürlüğü’nden yapılan
açıklamada, “Her geçen gün oturarak her zamankinden daha fazla zaman
geçiriyoruz. İş yerinde, işe giderken veya evde bilgisayar karşısında olsun, bu
hareketsiz yaşam tarzı sağlığımızı olumsuz etkiliyor. Çalışmalar “oturmanın
yeni sigara içmek olduğunu” hatta yaşam süresini daha olumsuz şekilde
etkilediğini gösteriyor.
Uluslararası Herkes İçin Spor Federasyonu (TAFISA) tarafından
1991 yılında başlatılan Dünya Yürüyüş Günü, fiziksel olarak aktif olmanın ve
fiziksel hareketsizliğin küresel krizine karşı basit ve eğlenceli bir kutlama
yöntemi sağlamaktadır. Ülkeler kutlama için farklı günler de belirleyebilmekte
ise de otuz yılı aşkın bir süredir, yüz altmıştan fazla ülkeden gelen
milyonlarca insan, Ekim ayının ilk Pazar gününü “Dünya Yürüyüş Günü”ne
dönüştürerek birlikte yürümeyi alışkanlık haline getirdi. Ülkemizde de 3-4 Ekim
günleri yürüyüş günü olarak kutlanmaktadır. Amerikan Kalp Derneği ise, Nisan
ayının ilk Çarşambasını Ulusal Yürüyüş Günü ilan ederek herhangi bir ekipmana
ihtiyaç duymadan rahat ayakkabılarınızı giyip 30 dakika yürüyerek bugünün
kutlanabileceğini duyurmaktadır.
Dünya Yürüyüş Günü etkinlikleri ile gündelik hayatımızın
içine fiziksel aktiviteyi entegre etmeyi teşvik etmek amaçlanmaktadır.
Günümüzde fiziksel aktivitenin sağlık için öneminin yeterince
anlaşılamaması ve teknolojideki gelişmeler ile yaşam koşullarının kolaylaşması
giderek daha hareketsiz bir yaşam tarzının benimsenmesi ile toplumda obezite,
kalp-damar hastalıkları, hipertansiyon, diyabet, osteoporoz gibi kronik
hastalıkların görülme sıklığını artırmıştır. “Türkiye Beslenme ve Sağlık
Araştırması (TBSA) 2017” sonuçlarına göre ülkemizde 15 ve üzeri yaş her 10
kişiden 4’ü yetersiz düzeyde fiziksel aktivite yapmaktadır.
TBSA 2017 verilerine göre günlük oturarak ya da uzanarak
harcanan zaman 15 yaş üzeri erkek için 384,5 dak. (6.4 saat); kadın için 374,1
dak (6.2 saat) ve toplam 379.3 dakika (6.3 saat)dır. Günlük oturarak ya da
uzanarak harcanan zaman 19 yaş üzeri erkek için 376,7 dak (6.3 saat); kadın
için 363,7 dak (6 saat) ve toplam 370.2 dakikadır (6 saat).
IHME’nin 2017 hastalık yükü hesaplamalarına göre 2017
"Low physical activity" risk faktörü için toplam ölüm hızı 100.000
nüfusta 16,03 (8,7-25,05) 'dür. Global olarak da bu değer 100.000 nüfusta 16,53
(8,92-26,26)'dür.
Çocukluk Çağı Şişmanlık Araştırması (İlkokul 2. sınıflarda)
(Turkey Childhood Obesity Surveillance Initiative COSI-TUR 2016) Sonuçlarına
göre öğrencilerin dersleri dışındaki zamanlarda televizyon ve bilgisayar
başında geçirdikleri süre (internet cafe, oyun salonları, bilgisayar, akıllı
telefon, elektronik eşyalar);
• Hafta içi: %21 hiç geçirmiyor, %42,5 bir saat, %23,5 iki
saat, %12,7 üç saat ve üzeri
• Hafta sonu: %12,2 hiç geçirmiyor, %17,9 bir saat, %28,3 iki
saat, %41,6 üç saat ve üzeri geçiriyor olarak tespit edilmiştir.
Fiziksel aktivite vücut direncinin artarak enfeksiyonlara
karşı koruma geliştirilmesine katkı sağlayabilmektedir. Fiziksel olarak aktif
olmayanlarda enfeksiyon görülme olasılığı düzenli fiziksel aktivite yapanlara
göre daha fazladır. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de devam eden pandemi
sürecinde güçlü bir bağışık sistemine sahip olmak oldukça önemlidir. Bağışıklık
sistemini destekleyen önemli etmenlerden biri de fiziksel olarak aktif bir
yaşam sürmektir.
Yürüyüş yapmak ise tüm yaştaki bireyler için en yaygın ve
kolay uygulanabilen dayanıklılık (aerobik) aktivitesidir. Dayanıklılık
aktiviteleri vücudumuzun oksijeni kullanma kapasitesini arttıran, büyük kas
gruplarının dinamik ve ritmik olarak çalıştığı aktivitelerdir. İçinde
bulunduğumuz süreçte sosyal mesafeyi koruyarak bireysel olarak yapacağımız
yürüyüş aktivitesi fiziksel ve ruhsal açıdan sağlığımızı destekleyeceği gibi
pandemi sürecinde kendimizin ve toplumun sağlığını riske atmadan
yapabileceğimiz ideal bir aktivitedir.
Toplumun büyük bir çoğunluğunda fiziksel aktivite, “spor”
kelimesi ile eşanlamlı olarak algılanmaktadır. Oysa fiziksel aktivite, günlük
yaşam içinde kas ve eklemlerin kullanılarak enerji harcaması ile gerçekleşen,
kalp ve solunum hızını artıran ve farklı şiddetlerde yorgunlukla sonuçlanan
aktiviteler olarak tanımlanmaktadır. Bu kapsamda spor aktivitelerinin yanı sıra
egzersiz, oyun ve gün içinde yapılan çeşitli aktiviteler de fiziksel aktivite
olarak kabul edilmektedir.
Fiziksel aktivitenin sağlığın koruyucu ve geliştirici
etkisinin görülebilmesi için günlük aktivitelerin yanı sıra yetişkin yaş
grubunda haftanın 5 (beş) günü en az 30 dakika; 5-17 yaş grubu için ise günde
en az 60 dakika orta şiddette fiziksel aktivite yapılmalıdır.
• Orta şiddette fiziksel aktivite, solunum veya kalp atış
hızında küçük artışlara neden olan orta düzeyde fiziksel efor gerektiren
fiziksel aktivitedir. Bunu şu şekilde tanımlayabiliriz; yapılan aktivite
esnasında kişi konuşabilir fakat şarkı söyleyemez. Tempolu yürüyüş bu
aktivitelere en iyi örneklerden birisidir.
Fiziksel aktiviteyi yaşam biçimi haline getirmemizde yürüyüş
önemlidir. Çünkü:
• Yürüyüşü günlük aktiviteleriniz içerisine kolayca
yerleştirebilirsiniz.
• Yürüyüş yapmak için ayrıca bir alet veya özel hazırlık
gerekmez.
• Gün içerisinde toplu taşım aracı kullanıyorsanız ineceğiniz
yerden bir–iki durak önce inip yürüyebilir veya arabanızı gideceğiniz yerin
önüne değil birkaç sokak uzağa park ederek gideceğiniz yere yürüyebilirsiniz.
• Size en yakın belediyelere ait yürüyüş yollarından veya
Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü’ne ait spor tesislerinden faydalanabilirsiniz.
3-4 Ekim Dünya Yürüyüş Günü kapsamında da COVİD 19’un
getirdiği küresel salgının toplum, fiziksel aktivite/spor camiası ve sağlık
sistemlerimizi dünya çapında etkilemesine rağmen bu salgını yenmek için sporun
ve fiziksel aktivitenin gücünden hareketle yürüyüş yapılması önerilmektedir.
Düzenli yürüyüş yapmanın bağışıklık sistemini
güçlendirmesinde yararı olduğundan hareketle topluluk halinde olmadan, maske ve
sosyal mesafeye uygun şekilde vatandaşların yürüyüş yapmaları hususunda
farkındalık, bilgilendirme çalışmaları yapılması önemlidir.
Yürüyüş gününde yürüyüşe başlamadan önce uygun ayakkabı ve
rahat giysilerin giyilmesi önerilir. Yürüyüşler mümkünse müzik dinleyerek de
keyifli hale getirilebilir.
Daha fazla yürümek için 11 öneri;
1. Maske ve mesafe kurallarına uygun şekilde yürüyün ve
konuşun
2. Daima merdivenleri tercih edin. Asansörü ve yürüyen
merdivenleri boş verin ve bunun yerine merdivenlerden çıkın.
3. Köpeğinizi gezdirin. Arka bahçede koşmasına izin vermek
yerine, onu yürüyüşe çıkarın. Hem temiz havanın tadını çıkaracak hem de
egzersiz yapacaksınız.
4. Buluşma ayarlarken kafe veya restoranda oturmak yerine,
arkadaşlarınızla bir araya gelmek için parka gidin.
5. Öğle yemeğinde yürüyün. Masanızdan uzaklaşın ve öğle
yemeği yürüyüşü ile kafanızı boşaltın. Arkadaşlarınızla yürüyebilir veya
kendinize biraz zaman ayırabilirsiniz.
6. Aracınızı daha uzağa park edin. İster alışveriş yapıyor
olun ister işyerindeki otoparkta olun, size yürümek için daha fazla zaman
tanımak için girişten uzakta bir yer seçin.
7. Toplu taşım araçları kullanıyorsanız bir veya iki durak
erken inin ve yolun geri kalanını yürüyün.
8. Bir soru sormak için veya iş arkadaşınızı aramak veya ona
e-posta göndermek yerine kalkın ve masasına doğru yürüyün. Arkadaşın başka bir
katta çalışıyorsa ve merdivenleri kullanırsanız bu sizin için bonus!
9. Aktif aile zamanı yaratın. Akşam yemeğinden sonra TV
karşısında oturmak yerine herkesi yürüyüşe çıkarın.
10. İşlerinizi yürüyerek yapın. Bazı yerel mağazalara
gitmeniz veya akşam yemeği almanız mı gerekiyor? Arabayı evde bırakın ve onun
yerine yürüyün.
11. Kendinizi bir adımsayarla şımartın. Sağlığınıza yatırım
yapın ve günde kaç adım attığınızı takip ederek kendinizi sorumlu tutun.