KARAMAN MUTFAĞINDA KULLANILAN ARAÇ - GEREÇLER VE KELİMELER (HALİL İBRAHİM İNCEKARA)
Ağda : Büyük bakır kazan. Koyu pekmez. Alaya : Siyah ve kokulu üzüm. Alavurt : Kabaktan yapılmış su kabı. Ambar : Erzak Konulan Yer. Aşene : Yemek Pişirilen Yer. Avait : Düğünlerde toplanan yiyecek Aylak : Bedava. Bacıldan : Domates Bakır Tava : Çorba ve yemeklerin yağını eritmek için kullanılan bakırdan yapıpmış tavadır. Bakraç : Helkenin büyüğü kova. Balcan : Patlıcan. Bandırma : Pekmez ve cevizle yapılan sucuk. Bastırık : Yağ, peynir v.b. maddeleri saklamaya yarayan yer. Batak : Çömleğin küçüğü. Batbat : Ördek. Beze : Hamurun küçük parçalara ayrılmış hali. Bıçkı : Testere. Bidik : Çörek çeşidi. Billur : Bardak. Bişirgeç : Yufkayı saç üzerinden alarak tandır ateşine tutmada kullanılan kılıca benzeyen tahta parçası. Bitek : Topraktan yapılmış un, buğday koymaya yarayan kap. Bocut : Testinin küçüğü. Bostan : Salatalık. Kavun, karpuz ekili tarla. Buhare : Baca Bülüç : Civciv Büzgülü : İri taneli ala siyah üzüm. Cezve : Kahve pişirmede kullanılan küçük, kulplu kaplar. Cezir : Havuç Cingil : İçine süt konan ve yoğurt çalınan küçük, saplı helke. Cingil : Küçük üzüm salkımı. Cubur : Üzümün ezilmiş hali. Curruk : Su gibi Cüccem : Çörek otu. Cücük : Soğanın göbeği. Cüllü : Hindi yavrusu. Çebiç : 1 yaşındaki keçi Çencire : Tencere. Çıkı : İçine azık konan bez bohça. Çıtlık :Menengiç Çitlek : Ayçiçeği Darı : Mısır. Debit : kızıl üzüm. Delikli : Pirinç, mercimek v.b. maddeleri süzmeye yarayan delikli kap. Devşirme : Toplama. Dıkım : Ekmek parçası (lokma). Dibek : İçinde buğday, ceviz, fındık v.b. maddelerin dövüldüğü kap. Dibek Eli : Dibek demiri. Dolma (Sarma) Taşı : Dolma ve sarmaların üzerine konan delikli taş. Dutu : Bohça Elli : Saç üzerinde pişen ekmeği tandır ateşine daldırmaya yarayan 4 parmaklı demir. Elek : Taneli ve unlu maddeleri elemeye yarayan alet. Eğrim : Domates. Eğsiranı : Hamur kesmeye yarayan alet. Emsiz : Beceriksiz Etekçek : Önlük Esebalı : Dayanıklı üzüm. Ferik : Pilicin büyüğü Firek : Domates. Fıçı : Tahtadan yapılmış su kabı. Gabertme : Bişi. Gallak : İri Gille : Domates Gli : Kabuğu soyulmuş yeşil tane ceviz Gora : Anahtar Göcen : Tavşan yavrusu. Gövlek : Tahta kova. Göynümüş : Hafif yanmış. Gözer : Nohut, fasulye gibi iri taneli ürünlerin elendiği alet. Gumpir : Patates. Gupa : Kulplu bardak. Guşane : Tencerenin küçüğü. Güğüm : İçerisine su konan bakır kap. Günsü : Pekmezlik üzüm. Harım : Bahçe Halaz : Alev Havan : İçinde çeşitli şeyler dövülerek ezilen çukur alet. Har : Kuvvetli ateş. Harar : Büyük çuval Hareni : Küçük kazan. Helke : Kova. Hırtlak : Kavunun en küçük hali. Horanta : Aile etrafı. Iccak : Sıcak. Incık : Titiz Ismarıç : Sipariş-Ismarlama. İbrik (Ibrık) : İçerisine su konan ülüklü kap. İli : Ilık. İlibitce : Gelincik. İlişe : Sebze fidesi. İskemle : Sandalye. İspirte : Kibrit İzbe : Dolap. Kalbur : Hububat elemeye yarayan alet. Kak : Elma, armut v.b. meyvelerin kurusu. Kartop : Patates Kavurga : Nohut kavurması. Kazan : Düğün yemeklerinin pişirildiği iki kulplu büyük kap. Kekre : Ekşimsi, buruk Kelek : Olmamış Kavun. (hırtlak – kavun arası hali) Kevkir : Uzun saplı süzgeç. Genellikle pekmez yapımı sırasında pekmezin havalandırılması için kullanılır. Kirtikli : Kenarı süslü bakırdan yapılmış yemek kabı. Kolcak : İş yaparken kola takılan bez. Köksü : Ateş karıştırıcı alet. Könez : Kor Küncü : Susam. Küp : İçinde gıda maddesi saklamaya yarayan toprak kaplar. Küre : Ocakta tencere koymak için yapılan özel yer. Kürek : Etli ekmek ve börek yapımında fırınlarda kullanılan tahtadan yapılmış alet. Leğen : Özellikle düğün pilavlarının pişirildiği büyük yayvan kap. Leğençe : Leğenin küçüğü. Lenger : Geniş tabak, küçük leğen Maltıs : Kömür ocağı. Mangal : 4 ayaklı ocaklarda kalan közlü ateşin konduğu kap. Genellikle kış günlerinde odaya konur. Üzerinde yemek, ekmek ısıtılır. Kahve pişirilir. Maşa : Yanmış odun kömürü tutmaya yarayan alet. Maşrapa : Kulplu madeni sürahi. Mayalı : Bazlama türü ekmek. Mısırga : Hindi. Mihdan : Buğday ile arpanın karışmış şekli. Odbeli : Ateş Küreği. Oklava : Hamur açmakta kullanılan silindir biçimindeki değnek. Parç : Su tası. Pasa : Pide fırınlarında hamur bezelerini koymaya yarayan tahta kap. Pelit : Palamut Peşkir : Havlu. Pıtpıt : Düğürcüğün küçüğü (simit bulgur) Pinti : Cimri Saç (sac) : Tandırda ekmek pişirmeye yarayan alet. Sacayağı : Ateş üzerinde ısıtılacak güğüm ve ibriklerin konduğu 3 ayaklı demir. Safa : Su bardağı. Sahan, Sahın : Metalden yapılmış yemek tabağı. Senit : Ekmek, yufka, baklava v.b. maddeleri açmaya yarayan tahta. Sındı : Makas. Sıygıç (zıygıç): Kavrulmuş kemikli et Sini : Yer sofrası için kullanılan büyük tepsi. Sitil : Küçük kova Sumat : Sofra bezi. Şebit : Yufka ekmeği. Şırana : Pekmezlik üzüm çiğnenen yer. Taklamak : Yarmak, bölmek. Taptup : Taze yufka.( Mayalıdan ince, yufkadan kalın, orta büyüklükte ekmek) Tas : Küçük çukur kap. (Genellikle çorba ve sulu yemekler için kullanılır.) Tencere : Yemek pişirmeye yarayan geniş ve derin kap. Testi : İçine su konan toprak kap. Tıkı : Yayık. Tokat helke : Bakır yoğurt kabı. Töğmeken : Semiz otu. Üğütlemek : Ayıklamak. Ülübü : Fasulye. Yannık : Tuluk. Yarma : Aşurelik buğday.