Vatikan'ın arşivinden Yunus Emre çıktı
*Karamanlı Tarih Araştırmacısı-Yazar Y.Yıldırım; 'Nüshaya müstensihin fazlaca müdahalesi var ve diğer sağlam nüshalar kadar özgün değil. Nüshayı tespit eden ve yayınlayacak Doç. Dr. Himmet Büke'yi de tebrik etmek gerek.'
UNESCO tarafından ilan edilen Yunus Emre Yılı nedeni ile özellikle Eskişehir’de aralıksız sürdürülen proğramlar çerçevesindeki bir sempozyumda Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Yeni Türk Edebiyatı Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Himmet Büke’nin açıklamaları dikkat çekti.
Vatikan Kütüphanesi, Türk el yazmaları dijital koleksiyonlarını bir süre önce internet üzerinden paylaşırken, bu konuda araştırmalar yapan Doç. Dr. Himmet Büke, büyük Türk mutasavvıfı ve halk ozanı Yunus Emre Yunus Emre’ye ait olduğu değerlendirilen ve içinde 200’ye yakın şiirin yer aldığı yeni bir divan tespit etti.
Dijital olarak indirilen yazıtlar incelemeye alınırken, Doç. Dr. Himmet Büke, Eskişehir Valisi Erol Ayyıldız’ın yanı sıra Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir Teknik Üniversitesi, Mihalıççık Kaymakamlığı, Mihalıççık Belediyesi, Türk Dünyası Vakfı ve Türk Ocakları Eskişehir Şubesi, Osmangazi Üniversitesi Yunus Emre Araştırma Merkezi (YUMER) temsilcilerinin de aralarında bulunduğu ‘Uluslararası Yunus Emre ve Dünya Dili Türkçe Bilgi Şöleni’ çevrim içi toplantısında yeni gelişmeyi paylaştı.
2 KİTAP HALİNE GETİRİLECEK
Online olarak düzenlenen toplantıda konuşan Doç. Dr. Himmet Büke, yeni nüsha bulmanın sevincini ve büyük heyecanını yaşadığını ifade etti. Bulunan divanın 2 kitap haline getirilerek 2 ay içinde piyasaya çıkarılacağını belirtti.
Yunus Emre ile ilgili pek çok çalışma olduğunu ve bunun ilk olarak Fuat Köprülü tarafından 1912 yılında yazılan makale ile başladığını anlatan Doç. Dr. Himmet Büke, “Devamında yine Fuat Köprülü'nün yazdığı 'Türk Edebiyatı'nda İlk Mutasavvıflar' isimli eserle devam ediyor ve bu 110 yıllık süre içerisinde Yunus'la ilgili sayısı binleri bulan yayın vardır. Yunus Emre'nin hayatı da bilinmezliklerle dolu. Ne zaman nerede yaşadığı, ailesi ve hayatıyla ilgili, doğum ve ölüm tarihi konusunda çeşitli bilgiler, farklı iddialar var. Biz bu arşiv taramalarımız sırasında bir yeni belgeye daha ulaştık” diye konuştu.
Büke “Bir el yazma eserde bir sayfalık bölümde önemli şeyhlerin, tarikat büyüklerinin vefat tarihleri verilmiş. Bu belgede Akşemseddin'in vefat tarihiyle Emir Sultan'ın vefat tarihi arasında Yunus Emre'nin de vefat tarihi de 842 olarak burada belirtiliyor. Tabii ki daha önce Adnan Sadık Erzi'nin Beyazıt Umumi Kütüphanesi’nde bulduğu belgede başka bir tarih var. Dolayısıyla bu belgeler de yeniden araştırmacılar tarafından yapılacak yeni araştırmalara kapı aralayacaktır. Burada bizim Yunus Emre hakkında ‘çok yeni, çok bilinmez bilgilere ulaştık’ gibi bir iddiamız yok. Mevcut bilgilerle devam ediyoruz ama bu yeni nüsha Yunus Emre Divanı ile ilgili çalışmalarda yeni, müracaat edilecek bir kaynak olarak bir iki ay içerisinde okuyucusuyla buluşacak” dedi.
Konu ile ilgili Karamanlı Tarih Araştırmacısı-Yazar Yunus Yıldırım Sosyal Medya hesabından şu açıklamayı yaptı;
“VATİKAN LİBRARY’DEKİ DİVAN-I YUNUS EMRE NÜSHASI
Bugün kamuoyuna yansıyan haberlere göre Vatikan'daki Yunus Emre Divanı Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Himmet Büke tarafından tespit edilmiş.
Öncelikle Vatikan Library dijital sayfa 2019 yılında açıldı. Orada Arapça, Farsça ve Türkçe koleksiyonlar da vardı. Demek ki, Vatikan Yunus Emre Divanı Nüshası Türkçe koleksiyonlar içinde imiş.
Vatikan Yunus Emre Divanı Nüshası erişilemediğinden oldukça gizemli ve çok merak edilen bir nüshaydı.
Bugün haberlerden sonra https://digi.vatlib.it web adresindeki Yunus Emre divanına kabaca baktım. Risâletün-Nushiyye'nin giriş beyitleri Bursa, Nuru Osmaniye ve Yahya Efendi nüshaları ile aynı.
Yani Fatih Nüshasından farklı. İlginç Risâletü'n-Nushiyye'nin nesir bölümü bu nüshada şiir biçiminde verilmiş.
Ayrıca destan bölümlerine aslında olmayan “yunus emre fermâyed” başlıkları atılmış. “yunus emre fermâyed” bazı nüshalarda divan şiirlerine atılan başlık idi. Bu da gösteriyor ki, nüshaya müstensihin fazlaca müdahalesi var ve diğer sağlam nüshalar kadar özgün değil.
Mevcut duruma göre Vatikan Yunus Emre Divanı nüshasının da böylece gizemi ortadan kalkmıştır.
Nüshayı tespit eden ve yayınlayacak Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Himmet Büke'yi de tebrik etmek gerek.”
HABER: Yasemin KÜÇÜKCİCİBIYIK