Torosların Miyosen Taşları

SU YATAKLARINA DAYANIKSIZ KALDI

ÖZEL HABER: Serdar ÖZGÜR
İŞTE MADENDE SU BASKINININ BİLİMSEL NEDENİ ? *TOROSLARIN  MİYOSEN TAŞLARI, SU YATAKLARINA DAYANIKSIZ KALDI *18 İŞÇİ, TOROSLARDA KİLLİ KİREÇ TAŞLARININ DAYANIKSIZLIĞINA KURBAN MI GİTTİ ?
KARAMAN ve bölgesini yakından tanıyan 21 yıllık Jeoloji Mühendisi Altan Özcan, Ermenek Güneyyurt Beldesi Pamuklu Köyü yakınındaki Has Şekerler Maden Ocağında yaşanan facianın nedenini, bölgeyi tanıyan Jeoloji Mühendisleri Odası Karaman İl Temsilcisi Jeoloji Mühendisi Altan Özcan bilimsel anlamda özetledi. Özcan, “Bu taş, su baskını ve göçüğün yer aldığı maden sahamızda da yer alan aynı yaşlı kireç taşlarımızdır. Bu taşlar yumuşak oldukları için suya karşı dayanıksızlardır. Ve bunların içerisinde de kastrik boşluk dediğimiz büyük boşluklar vardır. Oradaki kireç taşının içerisinde oluşan boşluklara biriken sularda büyük ihtimalle maden sahamızda su baskınına yol açmıştır. Bölgeyi tanıyan Jeoloji Mühendisleri Odası Karaman İl Temsilcisi 21 yıllık deneyimli Jeoloji Mühendisi Altan Özcan gazetemize konuştu. Özcan, bölgede kurtarma çalışmaları sürerken faciaya yol açan muhtemel nedenleri böyle açıkladı; “Maden kazasının olduğu bölge, Toros dağlarının Cenne dediğimiz mevkide kömür sahamız içerisinde yer alıyor. Bulunduğu bölge Toroslar üzerinde yer alan bir kömür havzamız. Bu Toros dağlarımız kireç taşlarından oluştuğu için bu dağlarımız içerisinde yer alan büyük Kastrik (mağara) boşlukların ve bu boşlukların içerisinde de var olan yer altı suyu akarsu olarak bilinen bir gerçektir. Bunun tespiti geçmiş yıllarda yapılan çalışmalarda göstermiştir. Ocağımızın olduğu bölge dikkat ederseniz Torosların zirvesinde bir vadi boyunca inen sahamız. Ve yağmur sonucu dağlık alanda yukarıdan aşağıya doğru akan sularımızla büyük ihtimalle kastrik boşluklardan su birikmeleri olmuştur. Açılan galeride tespitlere göre 2 senede bir su sızması olduğu tespit edilmiş fakat nasıl bir önlem alındıysa geçiştirilmiş. Fakat bu son elim olaydan sonra ise 18 işçimiz ocakta kaldı. Tabiki madencilikte bunlar işin risklerinden biridir. Fakat işverenlerin de bu önlemleri bu tedbirleri alması ve yeterli çalışmaları yaptırmış olması gerekir. Toros dağları dediğimiz gibi kireç taşları, kireç taşları içerisindeki kastrik boşluklar ve bunların içerisindeki biriken sularla galeriye, yani kastrik boşluk top ile kömür arasındaki topuğun zaman içerisindeki suyun yıkılmasıyla su galeriyi basmıştır.  Bu bölgemiz zaten boş yağış alan bir bölge ve su her zaman yukardan aşağıya doğru akar. Ve kömür ocağının olduğu yer vadi boyunca yukarıdan aşağıya doğru uzanan bir bölge. Yukarıdan yağan kar sularımız vadi boyunca aşağıya iner zaten. Özellikle burada bir dere varsa, bu derenin de zaten beslenmesi de bu vadi boyuncadır. Şimdi bir de burada barajdan bahsediliyor. Şimdi bu maden ocağının olduğu  kod, denizden yüksekliği yaklaşık 874 metre. Barajın olduğu bölge ise yaklaşık olarak 685 metre. Yani arda 200 metre gibi bir kod farkı var. Ve maden ocağı ile barajın olduğu uzaklık yaklaşık kuş uçumu ile 2.5 km. Barajımızdaki suyun aşağıda bulunan maden ocağındaki galeriye sızması jeolojik anlamda çok zor bir olay.  Büyük ihtimalle bahsedilen daha önceden kapatılan galerilerde biriken yer altı suları, sızan suların birikmesi veya dediğimiz gibi kömür damarının arkasında bulunan kastrik (mağara) boşluğunda belki son 20 gündür yağan yağışlarla ve aşırı su birikmesi ve aradaki topuğun da yıkılması ile madende galeriye su gelmiş ve baskın olmuştur. Ya da yer altı suyu dediğimiz akışkanlı su kaynağı aradaki topuğu yıkaraktan galeriye su basmıştır.  Şimdi buradaki problem dediğimiz gibi bu ocaklarda madenlerdeki problem Toros dağlarının oluşumu esnasında kireç taşlarının içerisindeki kastrik (mağara) boşluklarının suyla dolması ve olması muhtemel riskler he zaman vardır. Bu sadece bu ocağımızda değil, bölge yakınında bulunan diğer ocaklarımızda da olabilir. Bunları da yeraltı görüntüleme cihazları ile veya sondaj makineleri ile tespit edilip o şekildeki noktaların emniyetli mesafelerde çalışılması gerekmektedir. İŞTE O TAŞLAR Şimdi gördüğünüz bu Karaman’da çıkan Karap numunesi dediğimiz Miyosen yaşlı killi kireç taşına ait bir numunedir. Ve bu taşta gördüğünüz gibi içerisindeki boşluklar ve çatlaklar yer alıyor. Bu taş, su baskını ve göçüğün yer aldığı maden sahamızda da yer alan aynı yaşlı kireç taşlarımızdır. Bu taşlar yumuşak oldukları için suya karşı dayanıksızlardır. Ve bunların içerisinde de kastrik boşluk dediğimiz büyük boşluklar vardır. Oradaki kireç taşının içerisinde oluşan boşluklara biriken sularda büyük ihtimalle maden sahamızda su baskınına yol açmıştır. Ve bence nedeni budur.  Ve diğer taşımızda karap numesi dediğimiz yine kristelize sert daha sık dokuludur. Bunlara bakın hiç boşluk yoktur. Gördüğünüz gibi ikisi de kireç taşı. Birisi yaş olarak Neojen yaşlı kastrik boşluklu, diğer Paleozik yaşlı kristelize taşlardır. Maden ocağının olduğu bölgedeki taş daha genç olduğu için kalsiyum karbonatın suya karşı dayanıksız olmasından kastrik boşluklara yani yer altı mağaralarında bu taşta gördüğünüz boşluklardan daha büyük olduklarını düşünün. Ve bunların içinde de su olduğu zaman dediğimiz gibi madencilikte büyük bir risk teşkil eder.  Tekrar ediyorum, bu taşlar miyosen yaşlı killi kireç taşlarıdır. Ve bunların içerisinde suya karşı dayanıksız oldukları için içerisindeki kastrik boşluklar ile suyun büyük yer altı geçitlerine akışı mevcuttur. Ve yağış alan bir bölge olduğu için bu boşlukların içerisinde de su dolduğu zaman her zaman dediğimiz gibi sahalarda risk vardır. Gerçekten acı bir olay. Olmamasını temenni ettiğimiz bir olay. Bu olay Karaman’da Ermenek’de gerçekleşti.”dedi.