Rektör Namık Ak, Üniversite Adaylarıyla Online Fuarda Buluştu

Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi (KMÜ) Rektörü Prof. Dr. Namık Ak, üniversiteye hazırlanan öğrencilerle çevrimiçi ortamda bir araya geldi.

Üniversite Tercihleri platformu tarafından düzenlenen online fuarda Rektör Namık Ak, dünyada üniversite eğitiminin tarihi gelişimi ve günümüzde üniversitelerin gençlere kazandıracağı yetkinlikler üzerine öğrencilerle söyleşi gerçekleştirdi.

"Tarihin ilk üniversiteleri İslam coğrafyasında doğmuştur"

Üniversite kavramının Latince "birlik, topluluk" anlamındaki "universitas" deyiminden geldiğini ve kavramın günümüzdeki üniversite anlamında Ortaçağ'dan itibaren kullanılmaya başladığını ifade eden Rektör Namık Ak, "Ortaçağ, modern dünyaya rasathaneleri, hastaneleri ve üniversiteleri miras bırakırken bu mirasta İslam dünyası başrolü oynamıştır. Nitekim tarihin ilk üniversiteleri İslam coğrafyasında doğmuştur." dedi.

İlk üniversitelerin İslam dünyasında 900’lü yıllardan itibaren camilerin yanında kurulmaya başladığını dile getiren Rektör Namık Ak, bunlara da "cami" adı verildiğini, hatta halen modern Arapçada üniversite karşılığında “câmia” kelimesinin kullanıldığını dile getirdi. “Toplayan” anlamına gelen cami kelimesinin, batı dillerindeki universitas kavramının karşılığı olduğuna dikkat çeken Rektör Namık Ak, üniversitenin ilimlerin, ilim insanlarının ve ilmi eserlerin toplandığı yer demek olduğunu belirtti. Üniversite yerine “medrese” kavramını ilk kullananların Türkler olduğunu söyleyen Rektör Namık Ak, "Tarihte medreselerin yani üniversitelerin asıl gelişimi ve yaygınlaşması, Büyük Selçuklu Hükümdarı Sultan Alparslan’ın veziri Nizâmülmülk’ün 1067 yılında Bağdat’ta yaptırdığı ve kendi adını verdiği Nizâmiye Medresesi’nin kuruluşuyla gerçekleşmiştir. Kısa zaman sonra aynı adla Sultan Melikşah döneminde Irak, Horasan, Basra, Suriye, Musul, Mâverâünnehir, Isfahan, Belh ve Anadolu’nun çeşitli şehirlerinde de Nizâmiyye Medreseleri kurulmuştur. Nizâmiyye Medreseleri, aynı zamanda tarihte camiden bağımsız ilk medrese oluşumlarıdır." dedi.

Dünyanın ilk üniversitesinin Fas’ta 859 yılında Müslüman ilim kadını Fatıma el-Fıhrî tarafından kurulan Karaviyyin Medresesi olarak kabul edildiğini söyleyen Rektör Namık Ak, Avrupa'nın ilk üniversitesinin ise 1088’de İtalya’da kurulan Bologna Üniversitesi olduğunu belirtti.

"Yükseköğretimde bireyin yetkinlik kazanması önemlidir"

"Günümüzde üniversite eğitimi nasıl olmalıdır?" konusuna da değinen Rektör Namık Ak, şunları dile getirdi: "Günümüzde üniversite eğitiminin niteliği hakkında elbette pek çok görüş ortaya atılmaktadır. Ancak bunlardan hâlihazırda bizim için bağlayıcı olan, Türkiye’nin de dâhil olduğu ve Avrupa Birliği ülkeleri tarafından kabul edilen Yükseköğretim Yeterlikler Çerçevesi’dir. Bu çerçeve belgesine göre yükseköğretimde bireyin yetkinlik kazanması önemlidir. Yetkinlik; kişinin, bilgisini ve becerilerini iş ve çalışma ortamlarında, mesleki ve kişisel gelişiminde kullanabilme yeteneğidir. Yine yetkinlik; kişinin alana özgü mesleki yetkinliklerinden öğrenme yetkinliğine, bağımsız çalışabilme ve sorumluluk alabilme yetkinliğinden iletişim yetkinliğine, karar verme yetkinliğinden sosyal yetkinliklerine kadar geniş bir kapsama sahiptir."

Yükseköğretim Yeterlikler Çerçevesi’nin, bireyi hayatın içinde başarılı bir şekilde tutmanın ve ilerletmenin çerçevesini çizmekle birlikte bu konuda atılacak adımlarla ilgili ortada büyük bir boşluk bulunduğunu ifade eden Rektör Namık Ak, "Bir genç, kendisini nasıl geliştirebilir? Daha yalın bir ifadeyle söylersek bir insan nasıl gelişir ve kendisinin daha iyi bir haline nasıl ulaşır? Bunun maddi ve manevi koşulları nelerdir? İşte bütün mesele burada yatmaktadır." dedi.

"İnsan, ancak insanla gelişebilir"

Rektör Namık Ak, insanın ancak insanla gelişebileceğine dikkat çekerek şunları dile getirdi: "İnsansız hiçbir ortam, insanı geliştiremez. İnsan, insanı göremediği tüm ortamlardan korkar, ürker. İnsan, insansız her ortamda yabancılık çeker. İnsan için insansız her adım başarısızlığa mahkûmdur. Size şöyle basit bir örnek vereyim. Çocukların matematiğe ilgileri genel ortalamanın neden altındadır? Çünkü onlar matematik formülleri arasında insanı göremez. O yüzden matematiğe yabancı dururlar. Peki, neden herkes müzikten hoşlanır? Çünkü onda kendilerini ve insanı görürler. İşte siz de hayatta başarılı olmak ve her daim gelişmek istiyorsanız her yerde hiç durmaksızın insan'ı arayın."

"Çağımızın en büyük sorunu, insansız bir dünya var etmeye çalışmak"

Gençlere "Çağımızın en büyük sorunu nedir?" sorusunu yönelten Rektör Namık Ak, sözlerine şöyle devam etti: "Çağımızın en büyük sorunu insansız bir dünya var etmeye çalışmaktır. Bunun fitilini ise kuşkusuz 'insansız bilim' ateşlemektedir. Bilimi insansız hale getirdiğinizde tüm mesuliyetlerden kurtulmuş olursunuz. Ne atom bombasından utanç duyarsınız, ne biyolojik ve kimyasal silahlardan; ne atmosfer kirliliğinden, ne yeryüzünün ısınmasından, ne de çevre tahribatından. Bugün yapay zekâlarla yapılmak istenen şey de tam olarak budur; yani hayatın tüm alanlarını insansız hale getirmek. Peki, insansız bir dünya ister miydiniz? Ya üniversiteler? İnsansız dünyanın merkezi midirler yoksa insanın en iyi, en faydalı ve en üstün halini inşa etmeye çalışan kurumlar mıdır?"

"Sizin için en doğru insanları bulmaya gayret edin"

Konuşmasının devamında Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi hakkında bilgi vererek gençlere öğütlerde bulunan Rektör Namık Ak, şu ifadelerde bulundu: "Sizler bu milletin ümmid-i bülendisiniz; yüksek ümitler bağladığımız, gözümüzün nuru gençliksiniz. Başta kendiniz, aileniz, milletimiz ve tüm insanlık yapacağınız çok şey var. Bunun için her şeyden önce kendinizi her alanda çok iyi yetiştirmeye çalışın; sizin için en doğru insanları bulmaya gayret edin. Tanıştığınız her bir insana ayrı bir ehemmiyet verin. Dikkat ve algılarınızı yüksek tutun. Meraklı olun, ilim taliplisi olun ve öğrenmeye açık olun. Kendinizi ortaya koymaktan çekinmeyin. Bileğinize ve yüreğinize güvenin. Özgüveninizi yüksek tutun. Ve ne olursa olsun insanlığınızdan uzaklaşmayın; dünyadaki yeriniz hakkında farkındalık sahibi olun."

Rektör Namık Ak, konuşmasını Karamanlı büyük mutasavvıf, âlim ve şair Yunus Emre'nin "Bilenlere sormak gerek bu tendeki can neyimiş?" şiiriyle noktaladı.