BAŞBAKAN YARDIMCISI LÜTFİ ELVAN
Başbakan Yardımcısı, Mersin Milletvekili hemşehrimiz Lütfi Elvan, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu ile ilgili yaptığı açıklamasında şunları söyledi;
“Herkesin temel hak ve özgürlüklerden en ileri derecede ve eşit olarak yararlanması, Hükümetimizin temel önceliğidir. Bu doğrultuda, Hükümet Programımızda ve 2016 Yılı Eylem Planımızda, insan haklarıyla ilgili kurumların etkinleştirilmesi konusuna özel bir önem verilmiştir.
Bu çerçevede hazırlanan Tasarıyla, insan haklarının korunması, geliştirilmesi ile ayrımcılığın önlenmesi ve eşit muamele hakkının etkin şekilde güvence altına alınması amaçlanmaktadır.
Bu amaçla, Türkiye İnsan Hakları Kurumu yeniden yapılandırılarak, daha geniş yetki ve görevlerle donatılmış ve güçlü bir kurumsal kapasiteye sahip “Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu”na dönüştürülmektedir.
Kurum, esas olarak üç ana işlevi yerine getirecek şekilde örgütlenmektedir:
1) İnsan haklarının korunması ve geliştirilmesi.
2) Kamu ve özel sektörde ayrımcılığın önlenmesi.
3) İşkence ve kötü muameleyle mücadele.
Bu konular Tasarıda, taraf olduğumuz uluslararası sözleşmeler, AB müktesebatı ve örnek ülke uygulamaları dikkate alınarak bütünsel bir bakış açısıyla düzenlenmiştir.
Kurum temel olarak;
a) İnsan haklarının korunmasına, geliştirilmesine ve ihlallerin giderilmesine yönelik eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları yapacak, gerektiğinde insan hakları ihlallerini resen inceleyecektir.
b) Hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden yararlanmada ayrımcılığın önlenmesi faaliyetlerini yürütecektir. Ayrımcılık yasağı, kamu kurumlarının işlemlerinin yanısıra özel sektörde mal ve hizmet sunumu, istihdam ve sosyal hizmetlerle ilgili uygulamaları da kapsamaktadır.
Ayrımcı fiil ve uygulamalara karşı mağdurlar tarafından Kuruma şikâyet başvurusu yapılabilecektir.
Ayrıca, Kurum gerekli görmesi halinde başvuru olmaksızın resen inceleme yapabilecektir.
Kurul, ilk aşamada tarafları uzlaştırma yoluyla başvuruyu sonuçlandırmaya çalışacaktır. Bunun mümkün olmaması halinde, gerektiğinde tarafları dinleyerek veya tanık ve bilirkişiye başvurarak nihai kararını verecektir. İhlal kararı vermesi halinde, ayrımcılık yapan tarafa 1.000 ila 15.000 Türk Lirası para cezası verebilecektir.
c) Ayrıca Kurum, işkence ve kötü muameleyle ilgili Birleşmiş Milletler sözleşmesi çerçevesinde “ulusal önleme mekanizması” olarak görev yapacaktır. Bu kapsamda Kurum; ceza ve tutukevleri, bakımevleri, sığınma evleri gibi yerlerin denetlenmesi, şikâyetlerin incelenmesi ve sorunların tespit edilerek çözüm için önerilerde bulunulmasıyla yetkilendirilmektedir.
Kurum, idari ve mali özerkliğe sahiptir. Kurumun karar organı olan Kurul, görevlerini bağımsız olarak yerine getirecektir. Kurul üyeleri, üyelik şartlarını kaybetmeleri veya görevlerini sürdüremez hale gelmeleri dışında görevden alınamayacaktır.
Onbir üyeden oluşan Kurul, dört yıl süreyle ve tam zamanlı olarak görev yapacaktır.
Bu itibarla Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu;
- Kurul üyelerinin tam zamanlı olarak görev yapması,
- Kurulun daire ve komisyonlar halinde çalışabilmesine imkân tanınması,
- Kurul Başkanı ve üyelerin statülerinin yükseltilmesi,
- Personel sayısının iki katına çıkarılması ve
- Kurula idari para cezası uygulama yetkisi verilmesi,
suretiyle mevcut Türkiye İnsan Hakları Kurumuna göre çok daha güçlü ve etkin bir kurum olarak yapılandırılmaktadır.”