Eğitim-Sen Karaman Şubesi: “Engellilerin Sorunları Çözülmeli, Sosyal Yaşama Tam Katılım Artık Sağlanmalıdır”

Birleşmiş Milletler tarafından 1992 yılında ilan edilen Dünya Engelliler Günü’nün, aradan geçen 33 yıla rağmen engelli bireylerin temel haklara erişimde yaşadığı eşitsizliklerin sürdüğünü hatırlattığı ifade edilen açıklamada, engelliliğin sadece mevcut durumda engeli olan bireyleri değil, herkesin potansiyel engelli adayı olabileceğini gösterdiği vurgulandı. “Eğitimde eşitsizlik derinleşiyor” Şube açıklamasında, eğitim alanında yaşanan sorunlara da dikkat çekildi. 2024–2025 örgün eğitim istatistiklerine göre özel eğitim ve kaynaştırma hizmetlerinden yararlanan öğrenci sayısının 602 bin 729, kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim gören öğrenci sayısının ise 375 bin 653 olduğu belirtildi. Bu artış olumlu görülmekle birlikte, hâlâ çok sayıda engelli çocuğun özel eğitime erişemediğine dikkat çekildi. Okul binalarının erişilebilir olmaması, materyal eksiklikleri, uzman öğretmen sayısının yetersizliği ve toplumsal önyargılar nedeniyle engelli öğrencilerin engelsiz akranlarıyla eşit ve kapsayıcı bir eğitim alamadığı kaydedildi. Açıklamada ayrıca engelli kız çocuklarının eğitimde daha fazla eşitsizliğe maruz kaldığı belirtildi. “Engellilerin büyük bölümü çalışma hayatı dışında” Eğitim-Sen Karaman Şubesi, istihdam alanındaki sorunlara da vurgu yaparak Türkiye’de engelli bireylerin yaklaşık yüzde 80’inin çalışma yaşamının dışında kaldığını hatırlattı. Yasal düzenlemelere göre özel sektörde %3, kamuda ise %4 engelli istihdamının zorunlu olduğu ifade edilen açıklamada, “Bu zorunluluk kağıt üzerinde varlığını sürdürse de birçok kurum bu yükümlülüğü yerine getirmiyor” denildi. Millî Eğitim Bakanlığı’nın engelli öğretmen atamaları konusunda yıllardır yeterli adım atmadığı belirtilirken, Nisan 2025’te yapılan 1.381 kişilik engelli öğretmen atamasının ihtiyacın çok gerisinde kaldığı ifade edildi. Eğitim-Sen Karaman Şubesinin talepleri Açıklamada, engelli bireylerin eğitim, istihdam ve sosyal yaşama tam katılımı için devletin sorumluluk alması gerektiği vurgulanarak şu talepler sıralandı: • Özel eğitime bütçeden daha fazla kaynak ayrılması, • Devlete ait özel eğitim kurumlarının artırılması, • Özel eğitimde güvencesiz istihdamın sona erdirilerek kadrolu öğretmen atamalarının yapılması,  • Engelli bireylere yönelik tüm hizmetlerin kamusal bir anlayışla sunulması, • Erişilebilirlik, ayrımcılıkla mücadele ve sosyal güvence alanlarında yasal düzenlemelerin hızla hayata geçirilmesi, • Donanımlı özel eğitim okullarının tüm bölgelerde kurulması, gerekli rehberlik ve destek personeli istihdamının sağlanması, • Engellilerin sosyal yaşamını destekleyecek kültürel ve sportif etkinliklerin kamu eliyle yaygınlaştırılması, • Engelli kotası denetimlerinin artırılması ve yükümlülüğe uymayan kurumlara yaptırım uygulanması, • Engelli bireylerin kullandığı cihaz ve yardımcı araçların devlet tarafından ücretsiz karşılanması. “Engellilerin sorunlarını çözmek bir lütuf değil, devletin görevidir” Açıklamanın sonunda Eğitim-Sen Karaman Şubesi, engelli bireylerin yaşadığı sorunların görmezden gelinmemesi gerektiğini belirterek şu ifadelere yer verdi: “Engellilerin yaşamını kolaylaştırmak, onların toplumsal yaşamın eşit bireyleri olarak var olmalarını sağlamak bir lütuf değil; bir insan hakkı ve devletin yükümlülüğüdür. Kapsayıcı, eşit ve erişilebilir bir yaşam ortamı yaratmak yalnızca engelli bireylerin değil, tüm toplumun yararınadır. Engellilerin talepleri duyulmalı ve gecikmeden somut adımlar atılmalıdır.”