KENT MEYDANI !
Ahmet CİCİBIYIK
Karaman’da son günlerde kamuoyu gündeminde, yaklaşık 5 yıldır yapımı gündemde olan ‘Kent Meydanı Projesi’ var.
Karaman Belediye Meclisinde geçtiğimiz Aralık ayında kabul edilen ve 21 Aralık 2015’te askıya çıkartılan yeni Kent Meydanı Projesini kendi gözümle inceledim, eski proje ile yeni projeyi yan yana koydum, aradaki dağlar kadar farkı görünce de bu konu hakkında ‘Google’ hazretlerine ‘Modern bir Kent Meydanı Nasıl Olmalı?’ diye sorunca karşıma ilginç ve güzel şeyler çıktı ve en son şekli ile Karaman Kent Meydanı projesini anlamakta güçlük çektim.
Ben bir Mimar veya Kent Plancısı değilim ama ben bu kentte yaşıyorum, bu kentin gelişmesi, güzelleşmesi herkes gibi, hatta pek çok kişiden çok beni mutlu eder.
Ben bu konuda çok fazla yorum yapmayacağım, sizlere bulduğum ve bu konuda önemli gördüğüm 1-2 yazıyı paylaşarak, yorumları siz değerli okuyucularıma bırakıyorum.
Prof. Dr. Ahmet Özer
Toros Üniversitesi Rektör Yardımcısı
Kent meydanları tarih boyunca şehirlerin kimliğini ve kişiliğini temsil eden, şehir halkının yaşam tarzını yansıtan buluşma ve toplanma mekanlarıdır. Kent meydanları hem şehre fiziki, mimari bir kimlik kazandırır, yani onu diğer şehirlerden ayıran özgün bir silüet olarak o şehir hakkında yüksek bir algı yaratır, hem de, sosyal, siyasal, kültürel ve sanatsal etkinlik merkezi işlevi görür.
Meydanlar şehirlerin kalbidir. Şehirlerin iletişim, etkileşim ve sosyalleşme mekanlarıdır. Şehirlere canlılık, ilgi ve aktivite kazandırır. Tabii kent meydanları, çevresindeki tarihi veya modern mimari dokuyla bir bütündür. Kent meydanları çevresindeki estetik mimarı dokuyla, tarihi ve dini yapılarla bir anlam ve ruh kazanır. Estetik çevre ve mimariden yoksun meydanlar ruhsuz meydanlardır.
Güçlü ekip modern kenti yaratır
Eğer bu tarzda bir ekip iş başına gelirse, onlardan beklentiler de gene kentin bütünü ve kamu yararını esas alan bir profil çiziyor. İyi belediye başkanı iyi ekip kuran başkandır.
Ancak bu niteliklere sahip başkan ve ekibin çevreci, modern, çağdaş bir kent yaratabilir; tarafsız ve nitelikli insan kaynağına sahip, kurumsal yapısını tamamlamış, şeffaf bir belediye ortaya çıkarabilir. Tabi hem başkan hem ekibi hem de idare ettiği belediye bilgi, birikim, deneyim bakımından asgari belediyecilik koşullarına sahip olunca onların inşaa edeceği kentte başka olacaktır.
Böyle bir belediye yönetiminin, ulaşım sorununu çözmüş, temiz, yeşil alanları bol, meydanları ve bulvarları olan, kültür sanat etkinlikleri gerçekleştiren, toplu taşıma sorununu çözmüş, güvenli, hafif raylı sistemi olan, şehir aydınlatmasını tamamlamış kentler yaratacağına inanılır. Nitelikli yönetim işbaşına gelirse sonuçta o kentte üretimi gelişir, sanayi, tarım, turizm potansiyeli artar, marka değeri oluşur, barış ve huzur ortamı gelir, kent bölgesinde lider konuma gelir. Böyle bir kentin insanı da mutlu ve müreffeh olur.
Çağdaşlığın ölçüsü modern kenttir.
Peki bir kentin böyle olup olmadığını nasıl anlarız? Bir kentte gittiğinizde bakın; eğer yolları eğri büğrü ise, binalar çürük dişler gibi dizilmişse, kent moblesi düzgün değil, kişi başına düşen yeşil alan azsa, çarpık kentleşme alıp başını gitmişse, kentin merkezi ile çevresi arasında dağlar kadar fark varsa, böyle bir kent, gelişmemiş, iyi yönetilmemiş, kendine nitelikli yöneticiler seçmememiş bir kenttir. Kaynakları iyi ve doğru kullanmayanların elinde kalmış, anayasası olan imar planı kişisel amaçlarla delinmiş, ihya olamamış, sedece bugünü değil geleceği de çalınmıştır.
Böyle bir ortamda yaşayan insanlar da mutlu olamazlar, onlar da dirsekleriye kendilerine yol açan stresli, mutsuz insanlar topluluğuna dönüşürler.
Çağdaş gelişmiş kent ise bunun tam tersi bir konumdadır. Yolları düzgün, binaları estetik, sokakları temiz, kent moblesi, yeşil alanı boldur; herşeyden önce her yaşam alanı belli bir ruha sahiptir, içinde yaşayanlar da bu nedenle mutludurlar. Bu durum aynı zamanda modern ve gelişmiş olmanın göstergesidir.
MEYDAN, KENT KÜLTÜRÜNÜ VE İMAJINI VURGULAMALI
Mahmut Üstün (http://sendika8.org)
Kent meydanları, kentsel açık mekanların en etkin kullanılan öğesidir. Kent meydanı, kentli tarafından özel günlerde sosyal, kültürel, siyasal ve ticari amaçlar için kullanılan, kısaca kentsel yaşamın geçtiği önemli bir kamusal mekandır.
Kentlerin kültürünü, tarihini, mimarisini ve yaşam şeklini en iyi yansıtan yer Kent Meydanlarıdır. Çünkü Kent Meydanları bir şehrin ortak alanıdır. O kentte yaşayan insanların bir araya geldiği yerdir Kent Meydanları... "Kent Meydanı olmayan bir şehir salonsuz bir eve benzer" demek yanlış olmaz.
Meydanların en özündeki işlevi insanların kendini bilme deneyimini üretmeleri veya üretememeleri hususundaki katkıdır diye düşünüyorum. İnsan orada kalabalıkla olduğu kadar kendisiyle de kalabilmeli. Halk içinde Hak ile beraber olmalı ve bu psikolojinin toplumsal ölçekte üretebileceği siluet değeri ve detaylara sahip olmalı. Bu ortak paylaşım mekânında bilgi, sanat ve hikmete aralanan kapılar ve pencerecikler olmalı. Orada bir süre kaldıktan sonra geriye kentli bilincini var eden ve tarih bilincini yaşatan bir tat kalmalı. Gündelik yaşamın içinde gerekli işlevlerini yerine getirirken şiir gibi, güzel bir beste veya enfes bir tablo gibi insanların gönlünde evlerine götürdükleri çağrışım yüklü fotoğraf gibi olmalı bize ait meydanlar.
Kent Meydanı kentin kalbidir, kentin göstergesidir, kentin prestijidir. Onun için bir kent meydanı projesi yapılacaksa eğer çok ciddi bir şekilde ortaya proje konulur, konulan proje tartışılır. Kamuoyundan, ilgili meslek odalarından, siyasi örgütlerden düşünceleri alınır, revize edilir. Daha sonra uygulamaya geçilir.